یکی از مفاهیم مهم بازار فارکس، نقدینگی یا لیکوئیدیتی است که نقش مهمی در سرعت اجرای معاملات تریدرها دارد. فارکس بزرگترین بازار معاملاتی جهان است و در هر لحظه تعداد بسیار زیادی معامله در آن انجام میشود. برای اینکه این معاملات با کمترین تأخیر و نزدیک به قیمت واقعی بازار انجام شود، نقدینگی زیادی لازم است و اگر بازار به اندازه کافی لیکوئید نباشد، اجرای معاملات با چالشهای مختلفی مواجه میشود. در این مقاله بررسی میکنیم که نقدینگی یا لیکوئیدیتی چیست، چه مزایایی برای بازار فارکس به همراه دارد و عوامل مؤثر بر آن کدامند. پیشنهاد میکنیم تا پایان مطلب با ما همراه باشید.
نقدینگی (لیکوئیدیتی) چیست؟
نقدینگی یا لیکوئیدیتی (Liquidity) در بازارهای مالی مثل فارکس به معنای توانایی خرید و فروش یک دارایی یا جفت ارز بدون ایجاد تغییر قابل توجه در قیمت آن است. به عبارت دیگر، نقدینگی مشخص میکند که عرضه و تقاضا برای یک جفت ارز چقدر است و با چه سرعت و سهولتی میتوان آن را در بازار ترید کرد. نقدینگی یا لیکوئیدیتی بازار فارکس بسیار زیاد است و در هر لحظه حجم زیادی از معاملات روی جفت ارزهای مختلف وجود دارد، به همین دلیل هر زمان که یک معامله خرید یا فروش باز کنید، نقدینگی لازم برای انجام آن در بازار وجود دارد.
نقدینگی در فارکس چه اهمیتی دارد؟
یکی از علل اصلی محبوبیت بازار فارکس در میان تریدرها، سرعت نقدشوندگی بالای معاملات است که به آنها اجازه میدهد تا تعداد زیادی معامله را در یک بازه زمانی کوتاه انجام دهند. علت این موضوع، لیکوئیدیتی زیاد بازار است که باعث میشود در کوتاهترین زمان نقدینگی لازم برای انجام سفارش خرید یا فروش شما فراهم شود. حجم معاملات فارکس در طول یک روز به بیش از ۶.۵ تریلیون دلار میرسد و به همین دلیل است که در این بازار، امکان اجرای معاملات در کسری از ثانیه نیز وجود دارد.
در بازارهای سنتی مثل طلای فیزیکی یا املاک که نقدینگی کمتر است، انجام یک معامله به زمان زیادی نیاز دارد و نمیتوان روی نوسانهای جزئی بازار خرید و فروش زیادی انجام داد. در فارکس و پراپ تریدینگ، نوسانهای بسیار جزئی قیمت نیز اهمیت زیادی دارند. بسیاری از تریدرهایی که برای تامین سرمایه فارکس از پراپ فرمها استفاده میکنند، به کمک همین نوسانهای کوچک به سود میرسند و سرمایه خود را رشد میدهند. اگر نقدینگی یا لیکوئیدیتی بازار کم باشد، بین زمان ثبت سفارش تا اجرای معامله فاصله زیادی ایجاد میشود و به تریدرها فرصت نمیدهد که از حرکات جزئی قیمت سود ببرند.
عوامل مؤثر بر نقدینگی در فارکس
فارکس به عنوان بزرگترین بازار مالی جهان، نقش مهمی در معاملات بینالمللی دارد و به همین دلیل، از عوامل و شرایط مختلفی نیز تأثیر میپذیرد. همانگونه که نوسانهای بازار فارکس باعث تغییر در سیاستهای تجاری و سیاسی میشود، وضعیت اقتصادی و اخبار مختلف جهان نیز روی لیکوئیدیتی فارکس تأثیر میگذارند و آن را تغییر میدهند. درک عوامل مؤثر بر نقدینگی فارکس به شما کمک میکند که معاملات خود را برای زمانها و شرایط مناسب بازار برنامهریزی کنید.
مهمترین عواملی که روی نقدینگی یا لیکوئیدیتی بازار فارکس تأثیر دارند عبارتند از:
حجم معاملات
اندازه یک بازار و حجم معاملات آن یکی از عوامل مهم تأثیرگذار بر نقدینگی یا لیکوئیدیتی است. هرچه حجم معاملات در یک بازار بیشتر باشد، نقدینگی بیشتری در آن جریان دارد و معاملات در آن راحتتر و سریعتر انجام میشود. در فارکس، جفت ارزهایی که یک طرف آنها ارزهای مهمی مثل دلار آمریکا (USD)، یورو (EUR) یا ین ژاپن (JPY) قرار دارند، با تقاضای بسیار زیادی همراه هستند و همین موضوع باعث افزایش حجم معاملات و لیکوئیدیتی بالای آنها میشود.
زمان و سشن معاملاتی
بازار فارکس یک بازار شبانهروزی است و به دلیل اختلاف ساعت کاری بازارهای مهم جهان مثل بازار نیویورک، لندن، توکیو و سیدنی، در هر ساعتی از شبانهروز امکان ترید کردن در آن وجود دارد. زمانی که یک یا چند بازار مهم جهان در حال فعالیت هستند، حجم معاملات به شکل قابل توجهی افزایش پیدا میکند و نقدینگی بازار بسیار زیاد میشود. زمانی که این بازارها بسته میشوند و حجم معاملات سایر بازارها نیز کاهش مییابد، نقدینگی یا لیکوئیدیتی بسیار کمتر میشود و معاملات با اسپرد و تأخیر بیشتری انجام میشوند. در مقابل، زمانی که سشنهای معاملاتی مهمی مثل لندن و نیویورک با هم تلاقی پیدا میکنند، نقدینگی بازار فارکس به اوج خود میرسد و معاملات تریدرها با کمترین اسپرد اجرا میشود.
اخبار و اتفاقات جهان
اخبار و رویدادهای اقتصادی، سیاسی، اجتماعی یا حتی حوادث طبیعی مثل سیل و زلزله نقش مهمی در کاهش یا افزایش نقدینگی بازار فارکس دارند. بر اساس رویدادها و اخبار مختلف یا انتشار گزارشهای مهمی مثل تورم، نرخ بهره و غیره، تمایل تریدرها و سرمایهگذاران فارکس به معامله کمتر یا بیشتر میشود و نسبت بین عرضه و تقاضا تغییر میکند. این موضوع باعث افزایش یا کاهش حجم معاملات یک جفت ارز یا دارایی میشود و میزان نقدینگی آن را تغییر میدهد.
نوع جفت ارز یا دارایی قابل معامله
بعضی جفت ارزها یا داراییهای قابل معامله در فارکس بهصورت ذاتی ارزش بالایی دارند و تقاضا و محبوبیت آنها نسبت به سایر ارزها بیشتر است. برای مثال، به دلیل اینکه بسیاری از معاملات بینالمللی با دلار آمریکا (USD) و یورو (EUR) انجام میشود، جفت ارز EUR/USD بیشترین نقدینگی را دارد. بهطور کلی، نقدینگی و حجم معاملات در جفت ارزهای اصلی که یک طرف آنها دلار آمریکا قرار دارد بیشتر است. در جفت ارزهای فرعی مثل EUR/GBP نقدینگی کمتری نسبت به جفت ارزهای اصلی وجود دارد و جفت ارزهای اگزاتیک مثل USD/TRY نیز معمولاً کمترین نقدینگی را به خود اختصاص میدهند.
سیاستهای پولی
بانکهای مرکزی کشورهای جهان بهصورت منظم جلساتی را برای تعیین نرخ بهره و کنترل تورم برگزار میکنند که بانک مرکزی آمریکا یا فدرال رزرو یکی از مهمترین آنهاست. تصمیمات این بانکها میتواند روی میزان نقدینگی بازار تأثیر داشته باشد و حجم معاملات را کمتر یا بیشتر کند. برای مثال، افزایش یا کاهش نرخ بهره که یکی از مهمترین تصمیمات بانک مرکزی است، دیدگاه تریدرها و سرمایهگذاران را نسبت به بازار عوض میکند و با کاهش یا افزایش حجم معاملات آنها، نقدینگی یا لیکوئیدیتی بازار را تغییر میدهد.
مزایای نقدینگی بالا در فارکس
مهمترین مزایای بالا بودن نقدینگی در بازار فارکس عبارتند از:
- اجرای سریعتر سفارشها: وقتی نقدینگی زیادی در بازار جریان دارد، سفارشهای خرید و فروش تریدرها با سرعت بسیار بیشتر و نزدیکتر به قیمت بازار انجام میشود.
- کاهش اسپرد: هرچه نقدینگی و حجم معاملات بازار بیشتر باشد، فاصله بین قیمت عرضه و تقاضا کمتر میشود و اسپرد کاهش پیدا میکند.
- ثبات بازار: وقتی نقدینگی بازار زیاد باشد، نوسانهای آن نیز کنترلشده است که این موضوع به ثبات بیشتر بازار و کاهش ریسک معاملات تریدرها کمک میکند.
معایب پایین بودن نقدینگی در فارکس
مهمترین پیامدهای پایین بودن نقدینگی در بازار فارکس عبارتند از:
- افزایش هزینهها: هرچه نقدینگی کمتر باشد، اسپرد یا فاصله بین قیمت خرید و فروش افزایش مییابد و باعث افزایش هزینه کلی معاملات تریدرها میشود.
- بیثباتی قیمتها: در شرایطی که نقدینگی پایین است، تریدرها نسبت به اخبار مختلف حساسیت بیشتری پیدا میکنند و نوسان و بیثباتی قیمت بیشتر میشود.
- تأخیر زیاد در اجرای سفارشها: وقتی نقدینگی کافی برای اجرای سفارشها نباشد، سفارش تریدرها با تأخیر زیاد و در قیمتی غیر از قیمت دلخواه آنها انجام میشود.
- افزایش ریسک: تأخیر در اجرای سفارشها و افزایش اسلیپیج (Slippage) یا لغزش قیمت در نقدینگی پایین باعث افزایش ریسک ضرر در معاملات میشود.
نقش بازارسازها در تامین نقدینگی
بازارسازها یا مارکت میکرها (Market Makers) یکی از بازیگران اصلی بازار فارکس هستند که نقش بسیار مهمی در تأمین نقدینگی یا لیکوئیدیتی ایفا میکنند. شرکتها و مؤسسات مالی بزرگی که حجم معاملات آنها زیاد است، در نقش مارکت میکر ظاهر میشوند و با خرید و فروشهای مداوم خود نقدینگی لازم برای انجام سفارشهای تریدرها را فراهم میکنند. حضور بازارسازها در فارکس باعث میشود که حتی معاملات با حجم بسیار زیاد نیز بهراحتی در این بازار قابل انجام باشد.
مارکت میکرها با ایجاد نقدینگی یا لیکوئیدیتی مورد نیاز بازار، به کاهش اسپرد معاملات و جلوگیری از نوسانهای شدید بازار کمک میکنند. البته مارکت میکرها به دلیل قدرتی که در اختیار دارند، میتوانند در شرایطی که نقدینگی بازار پایین است، قیمتها را در جهت منافع خود دستکاری کنند. تریدرها معمولاً اطلاعات دقیقی از معاملات مارکت میکرها ندارند و بیشتر با تحلیل کردن چارت قیمت، عمق بازار (Market Depth) و حجم معاملات میتوانند از فعالیت مارکت میکرها مطلع شوند.
نکات مهم برای مدیریت نقدینگی در فارکس
یکی از مهارتهای لازم برای موفقیت در فارکس و پراپ تریدینگ، مدیریت نقدینگی است. منظور از مدیریت نقدینگی این است که تریدرها بیشترین بهره از نقدینگی و لیکوئیدیتی بالای بازار ببرند و اثرات نقدینگی پایین را به حداقل برسانند.
مهمترین نکاتی که باید برای مدیریت نقدینگی در فارکس به خاطر داشته باشید عبارتند از:
- انتخاب زمان مناسب: سعی کنید معاملات خود را در ساعاتی انجام دهید که بازار فارکس بیشترین نقدینگی را دارد. بسیاری از تریدرها معاملات خود را در زمان همپوشانی سشن لندن و سشن نیویورک انجام میدهند تا اسپرد به حداقل و لیکوئیدیتی به حداکثر برسد.
- انتخاب جفت ارز: جفت ارزهای اصلی و مهم بازار فارکس مثل EUR/USD یا GBP/USD معمولاً نقدینگی زیادی دارند و حجم زیادی از معاملات فارکس مربوط به آنهاست. به همین دلیل ترید کردن آنها در مقایسه با جفت ارزهای فرعی و اگزاتیک ریسک بسیار کمتری دارد.
- مدیریت سرمایه و ریسک: در شرایطی که نقدینگی بازار پایین است، با مدیریت حجم پوزیشنها و استفاده از ابزارهای کنترل ریسک مثل حد ضرر میتوانید ریسک معاملات خود را به حداقل برسانید.
- پایبندی به برنامه: اگر به برنامه معاملاتی خود پایبند باشید و معاملات خود را منظم و با کنترل احساسات انجام دهید، کاهش یا افزایش نقدینگی بازار کمترین تأثیر را روی سود و ضرر شما میگذارد و نمیتواند ریسک قابل توجهی برای شما ایجاد کند.
جمعبندی
نقدینگی یا لیکوئیدی یکی از عوامل کلیدی برای اجرای سریع معاملات فارکس است و کمک میکند تا سفارش تریدرها با کمترین تأخیر انجام شود. بالا رفتن نقدینگی در یک بازار باعث ثبات بیشتر و افزایش فرصتهای معاملاتی برای تریدرها میشود. به همین دلیل است که در میان بازارهای مالی، فارکس بیشترین جذابیت را برای تریدرها و سرمایهگذاران دارد. درک عوامل مؤثر بر نقدینگی فارکس و مزایا و معایب آن، به تریدرها کمک میکند که مدیریت بهتری روی سرمایه خود داشته باشند و ریسک تریدهای خود را به حداقل برسانند.
سؤالات متداول
– کدام بازار بیشترین لیکوئیدیتی را دارد؟
با اینکه نقدینگی در بازارهای سهام، کریپتو و غیره زیاد است، اما بازار فارکس با بیش از ۶.۵ تریلیون دلار حجم معاملات روزانه، بیشترین نقدینگی یا لیکوئیدیتی را در میان بازارهای مالی دارد.
– چرا نقدینگی در فارکس مهم است؟
بالا بودن نقدینگی یا لیکوئیدی در بازار فارکس باعث اجرای سریع معاملات، کاهش نوسانهای ناگهانی، کاهش اسپرد و کاهش ریسک معاملات میشود. به همین دلیل نقدینگی بالا نقش مهمی در موفقیت تریدرهای فارکس و پراپ تریدینگ دارد.
– مارکت میکر چیست؟
مارکت میکر یا بازارساز یک شرکت یا نهاد مالی با سرمایه زیاد است که با خرید و فروشهای مداوم، نقدینگی مورد نیاز بازار را تأمین میکند تا معاملات تریدرها راحت و سریع انجام شوند.
– کدام جفت ارزها بیشترین نقدینگی را دارند؟
معمولاً جفت ارزهایی که یک طرف آنها دلار آمریکا (USD) قرار داشته باشد تقاضای بیشتری دارند و به دلیل حجم زیاد معاملات، نقدینگی آنها نیز بالاتر است.
– بیشترین نقدینگی فارکس چه زمانی است؟
بیشترین لیکوئیدیتی یا نقدینگی در بازار فارکس مربوط به زمانی است که سشنهای معاملاتی مهمی مثل لندن و نیویورک همپوشانی دارند و حجم معاملات به اوج خود میرسد.