مدیریت سرمایه و ریسک در فارکس : راهنمای تریدرها

مدیریت سرمایه و ریسک در فارکس

مدیریت سرمایه و ریسک یکی از اصول پایه‌ای موفقیت در بازار فارکس و پراپ تریدینگ است و توجه نکردن به آن می‌تواند ضررهای مالی زیادی را به همراه داشته باشد. بدون مدیریت سرمایه حتی بهترین استراتژی معاملاتی فارکس نیز نمی‌تواند سود بلندمدتی را نصیب شما کند و احتمال از دست رفتن سرمایه شما بسیار زیاد خواهد بود.نحوه مدیریت سرمایه و ریسک در هنگام ترید کردن یکی از وجوه اصلی تمایز بین تریدرهای تازه‌کار و حرفه‌ای محسوب می‌شود و مرز بین موفقیت و شکست را تعیین می‌کند. در این مقاله به بررسی مبحث مدیریت سرمایه و ریسک در فارکس می‌پردازیم و با روش‌های مختلف مدیریت سرمایه آشنا می‌شویم. پیشنهاد می‌کنیم تا پایان مطلب با ما همراه باشید.

 

مدیریت سرمایه چیست؟

مدیریت سرمایه (Money Management) در ترید ارتباط تنگاتنگی مفهوم مدیریت ریسک (Risk Management) دارد و شامل اصول و تکنیک‌هایی برای مدیریت کردن حجم معاملات، کنترل ریسک و جلوگیری از ضررهای زیاد است. به زبان ساده‌تر، مدیریت سرمایه یعنی حجم هر معامله خود را طوری تعیین کنید که در صورت فعال شدن حد ضرر، کل دارایی شما یا بخش اعظم آن در یک ترید از دست نرود. هدف از مدیریت سرمایه این است که با کم‌ترین ریسک بتوانید سرمایه خود را رشد دهید و در بلندمدت به یک سود پایدار و مستمر در فارکس و پراپ تریدینگ برسید.

مراحل تدوین استراتژی مدیریت سرمایه و کنترل ریسک در فارکس

نوشتن یک برنامه مدیریت سرمایه و مدیریت ریسک برای پراپ تریدینگ یا فارکس کار پیچیده‌ای نیست، اما بسیاری از تریدرهای مبتدی در انجام آن اهمال‌کاری می‌کنند و سرمایه خود را در معرض ریسک زیادی قرار می‌دهند. برای نوشتن یک استراتژی مدیریت سرمایه باید سه مرحله کلی را انجام دهید:

 

۱. میزان تحمل ریسک خود را مشخص کنید

در اولین قدم باید مشخص کنید که تحمل ریسک (Risk Tolerance) شما چقدر است. به عبارت دیگر باید تصمیم بگیرید که می‌خواهید در هر ترید روی چه مقدار از سرمایه خود ریسک کنید. این عدد باید به مقداری باشد که اگر آن را از دست بدهید، هیچ‌گونه ترسی نخواهید داشت و باعث از دست رفتن کل سرمایه شما نخواهد شد.

بسیاری از تریدرها برای تعیین تحمل ریسک خود صرفاً از درصد استفاده می‌کنند، اما روش بهتر این است که علاوه بر درصد، مقدار دلاری آن را نیز مشخص کنید. برای مثال اگر میزان تحمل ریسک خود را ۲ درصد از سرمایه تعیین کنید، شاید از نظر منطقی درصد معقولی به نظر برسد اما ممکن است این ۲ درصد معادل ۲۰۰۰ دلار باشد و تحت فشار روانی بازار نتوانید این مقدار از ضرر را بپذیرید. علاوه بر این، اگر برای تأمین سرمایه ترید خود از پراپ فرم‌ها استفاده کنید، بعد از مدتی می‌توانید موجودی حساب خود را افزایش دهید و با این کار، معادل دلاری ریسک شما به شکل قابل توجهی تغییر خواهد کرد.

 

۲. برنامه معاملاتی خود را بنویسید و بر اساس آن ترید کنید

در مرحله بعد باید یک پلن یا برنامه معاملاتی (Trading Plan) بنویسید و مواردی مثل حد سود، حد ضرر، استراتژی خروج و غیره را در آن مشخص کنید. نکته مهم درباره پلن معاملاتی این است که بعد از نوشتن، باید کاملاً به آن پایبند بمانید و تحت هیچ شرایطی آن را تغییر ندهید.

تغییر مداوم برنامه معاملاتی علاوه بر این‌که اعتبار آن را زیر سؤال می‌برد، باعث می‌شود بیش‌تر تصمیمات خود را به‌صورت هیجانی و بر اساس احساسات لحظه‌ای بازار بگیرید. ترس از ضرر کردن و از دست دادن سرمایه به شما اجازه نمی‌دهد که منطقی فکر کنید، بنابراین باید با نوشتن برنامه معاملاتی از قبل برای مقابله با چنین شرایطی آماده باشید.

 

۳. آستانه درد خود را مشخص کنید

بعد از مشخص کردن میزان تحمل ریسک و نوشتن برنامه معاملاتی، باید آستانه درد خود را مشخص کنید. به عبارت دیگر باید مشخص کنید که توان تحمل چند ضرر پیاپی را دارید. حتی اگر تریدر باتجربه‌ای نیز باشید، ضررهای پیاپی باعث می‌شود به توانایی‌ها و تحلیل‌های خود شک کنید و استراتژی و برنامه معاملاتی خود را بدون منطق تغییر دهید. بنابراین باید مشخص کنید که بر اساس ریسک هر ترید، در مجموع تا چند ضرر پشت سر هم برای شما قابل تحمل است و روی توان قضاوت شما تأثیری نخواهد داشت.

 

با انجام این سه مرحله، می‌توانید یک برنامه مدیریت سرمایه و کنترل ریسک ساده و قابل فهم برای خودتان تهیه کنید که پایبند ماندن به آن به مراتب راحت‌تر از استراتژی‌های پیچیده یا آماده در اینترنت است. در ادامه با استراتژی‌ها و نکات بیش‌تری آشنا می‌شویم که به کمک آن‌ها می‌توانید برنامه بهتر و دقیق‌تری بنویسید.

 

روش‌های مدیریت سرمایه و ریسک در فارکس

تکنیک‌ها و استراتژی‌های زیادی برای مدیریت ریسک و سرمایه در بازار فارکس وجود دارد که باید بر حسب نیاز و شرایط خود یکی از آن‌ها را انتخاب کنید. هر یک از این روش‌ها مزایا و معایب خاص خود را دارند و هیچ یک از آن‌ها کاملاً بی‌نقص نیستند. مهم‌ترین نکته این است که یکی از روش‌ها را انتخاب کنید و به آن پایبند بمانید. استمرار در پیاده‌سازی استراتژی مدیریت سرمایه و ریسک اهمیت بسیار زیادی دارد و به رشد پیوسته سرمایه شما کمک می‌کند.

مهم‌ترین استراتژی‌های مدیریت سرمایه در فارکس عبارتند از:

 

روش درصد ثابت (Fixed Percentage)

 

روش درصد ثابت یک روش استاندارد برای تعیین اندازه پوزیشن‌های هر ترید است. در این استراتژی، مشخص می‌کنید که قرار است چند درصد از کل سرمایه خود را در هر ترید ریسک کنید. این درصد به ریسک‌پذیری و اهداف شما بستگی دارد، اما بسیاری از تریدرها ریسک بین ۱ تا ۳ درصد را مناسب می‌دانند. معمولاً هر قدر موجودی حساب معاملاتی شما بیش‌تر باشد باید درصد ریسک را کم‌تر در نظر بگیرید. مزیت روش ثابت درصدی در این است که برای تمام تریدهای خود وزن یکسانی در نظر می‌گیرید و رشد حساب شما روال یکنواخت و کم‌نوسانی خواهد داشت.

 

روش نسبت ثابت (Fixed Ratio)

روش نسبت ثابت بر اساس میزان سودآوری تریدرها کار می‌کند. در این روش، تریدر باید مشخص کند که بعد از چه مقدار سود، اجازه افزایش پوزیشن خواهد داشت. به این مقدار در اصطلاح دلتا (Delta) می‌گویند. برای مثال اگر یک تریدر معامله خود را با یک لات شروع کند و مقدار دلتا را ۲۰۰۰ دلار در نظر بگیرد، بعد از هر ۲۰۰۰ دلار سود می‌تواند حجم پوزیشن را یک لات اضافه کند. به عبارت دیگر از سود معاملات خود برای افزایش حجم معاملات و کنترل ریسک استفاده می‌کند.

مزیت روش نسبت ثابت این است که تریدر فقط زمانی می‌تواند اندازه پوزیشن خود را افزایش دهد که واقعاً سود کسب کرده باشد. از طرفی، ایراد این روش این است که عدد دلتا برای همه یک مقدار مشخص ندارد و تریدرها باید بر اساس اهداف و شرایط شخصی خود آن را مشخص کنند. بنابراین بالا یا پایین بودن آن تأثیر قابل توجهی روی روند رشد سرمایه دارد و تریدرها برای تعیین آن باید تجربه کافی داشته باشند.

 

روش کِلی (Kelly Criterion)

هدف از روش کِلی این است که با استفاده از سود معاملات قبلی، سود مرکب کل معاملات را به حداکثر برسانید. روش کِلی یک فرمول ریاضی دارد که از وین ریت (Winrate) و نسبت ریسک به ریوارد (Risk to Reward Ratio یا به طور خلاصه RRR) برای تعیین اندازه پوزیشن بهینه استفاده می‌کند.

فرمول کِلی به صورت زیر است:

اندازه پوزیشن = وین ریت – (۱ – وین ریت / نسبت ریسک به ریوارد)

برای مثال اگر وین ریت شما ۵۵ درصد و ریسک به ریوارد شما ۱.۵ باشد، اندازه پوزیشن پیشنهادی کِلی معادل ۲۵ درصد خواهد بود. پوزیشن‌های پیشنهادی کِلی معمولاً تأثیر ضررهای پیاپی را نادیده می‌گیرد، به همین دلیل معمولاً پیشنهاد می‌شود که کسری از این پوزیشن (مثلاً ۱/۱۰ آن) را برای انجام معاملات در نظر بگیرید. برای مثال اگر پوزیشن پیشنهادی کِلی ۲۵ درصد است، می‌توانید پوزیشن‌های خود را با ۱/۱۰ آن یعنی ۲.۵ درصد از سرمایه باز کنید.

 

روش مارتینگل (Martingale)

استراتژی مارتینگل یکی از استراتژی‌های بحث برانگیز در مدیریت سرمایه محسوب می‌شود و نظرات موافق و مخالف زیادی درباره آن وجود دارد. در این استراتژی تریدرها باید بعد از هر ضرر، حجم پوزیشن خود را دو برابر کنند، به این امید که با اولین ترید سودآور تمام ضررهای قبلی جبران شود و در نهایت معامله به سود برسد. روش مارتینگل در صورتی نتیجه‌بخش است که طی یک یا دو مرحله افزایش حجم، روند قیمت برگردد و معامله شما وارد سود شود.

یکی از ایرادهای اصلی روش مارتینگل این است که برای اجرای آن در چند مرحله، باید روی بخش زیادی از سرمایه خود ریسک کنید. وقتی حجم پوزیشن خود چند مرتبه دو برابر کنید، به نقطه‌ای می‌رسید که برای دو برابر کردن حجم باید روی کل حساب خود ریسک کنید. در چنین شرایطی، اگر قیمت به روند خود ادامه دهد، حساب شما مارجین کال (Margin Call) شده و کل سرمایه خود را از دست خواهید داد.

 

روش آنتی مارتینگل (Anti-Martingale)

روش آنتی مارتینگل یا ضد مارتینگل سعی کرده است ریسک‌های روش مارتینگل عادی را برطرف کند. در این روش، تریدر به جای دو برابر کردن حجم پوزیشن بعد از هر ضرر باید همان مقدار ریسک همیشگی معاملات را حفظ کند. از طرف دیگر، در صورت داشتن چند معامله سودآور می‌تواند حجم معاملات خود را افزایش دهد و در معامله بعدی دو برابر مقدار قبلی ریسک کند.

مثلاً فرض کنید یک تریدر با حساب ۱۰ هزار دلاری شروع به ترید می‌کند و برای هر معامله ۱ درصد ریسک در نظر می‌گیرد. در اولین معامله به سود می‌رسد و ۲۰۰ دلار کسب می‌کند که موجودی حساب او را به ۱۰۲۰۰ دلار می‌رساند. در معامله بعدی، او می‌تواند ۲۰۰ دلار (یعنی ۱.۹۶ درصد از ۱۰۲۰۰ دلار) ریسک کند. اگر معامله دوم نیز موفق باشد و با ریسک به ریوارد ۱:۲ به سود برسد، ۴۰۰ دلار نصیب او خواهد شد و موجودی حساب به ۱۰۶۰۰ دلار می‌رسد. بنابراین در معامله بعدی می‌تواند ۶۰۰ دلار ریسک کند و درصد ریسک او به ۵.۷ درصد می‌رسد.

روش آنتی مارتینگل در زمانی که تریدرها چندین معامله سودآور داشته باشند نتیجه‌بخش است، اما به دلیل افزایش ریسک معاملات، یک معامله ضررده می‌تواند تمام سودهای قبلی را از بین ببرد. این موضوع باعث نوسان زیاد موجودی حساب می‌شود و بسیاری از تریدرها توانایی تحمل ضررهای بزرگ ناشی از آن را نخواهند داشت.

 

نکات مهم در پیاده‌سازی استراتژی‌های مدیریت سرمایه

با گنجاندن استراتژی‌های مدیریت ریسک و سرمایه در برنامه معاملاتی، روال ترید کردن خود را از حالت قمارگونه خارج می‌کنید و معاملات شما نظم پیدا می‌کند. سخت‌ترین قسمت در پیاده‌سازی این استراتژی‌ها، اجرای مستمر و پایبندی دائمی به آن‌هاست.

نکات زیر به شما کمک می‌کند که راحت‌تر بتوانید روش‌های مدیریت سرمایه و ریسک معاملات فارکس را اجرا کنید:

• بیش از حد تحمل خود ریسک نکنید: ریسک بیش از حد یکی از عوامل اصلی احساسی شدن تریدرهاست و معاملات شما را به قمار تبدیل می‌کند. برای مدیریت سرمایه باید میزان ریسک قابل تحمل خود را مشخص کنید و تحت هر شرایطی به آن پایبند بمانید.
• حد ضرر قرار دهید: قرار دادن حد ضرر یا استاپ لاس ((Stop Loss)) یکی از مهم‌ترین کارهایی است که باید هنگام باز کردن ترید انجام دهید. بازار فارکس با نوسان‌های زیادی همراه است و باز کردن ترید بدون حد ضرر می‌تواند کل سرمایه شما را از بین ببرد.
• حد سود را جدی بگیرید: بسیاری از تریدرها تعیین حد سود (Take Profit یا TP) را جدی نمی‌گیرند. برای مدیریت ریسک صحیح باید حد سود معامله را بر اساس نسبت ریسک به ریوارد قابل انتظار خود قرار دهید تا معامله در زمان مناسب به‌صورت خودکار بسته شود.
• احساسات خود را کنترل کنید: روانشناسی ترید و کنترل احساسات نقش پررنگی در تصمیم‌گیری‌های شما دارد. احساسات مخرب خود را بشناسید و با کنترل آن‌ها، اجازه ندهید به استراتژی مدیریت سرمایه شما خدشه‌ای وارد شود.
• ژورنال بنویسید: نوشتن ژورنال معاملاتی (Trading Journal) و ثبت اطلاعات تریدها به شما کمک می‌کند که معاملات منظم‌تری داشته باشید، عملکرد گذشته خود را تحلیل کنید و از مؤثر بودن استراتژی‌های مدیریت سرمایه و ریسک خود مطلع شوید.
• اهداف واقع‌گرایانه‌ای داشته باشید: محاسبات مربوط به مدیریت سرمایه و ریسک را به‌صورت منطقی و واقع‌گرایانه انجام دهید. اگر اهداف و انتظارات شما از بازار با میزان سرمایه و سبک معاملاتی شما متناسب نباشد، باعث می‌شود اصول مدیریت ریسک را زیر پا بگذارید و احساسی عمل کنید.

 

جمع‌بندی

مدیریت سرمایه و ریسک نقش بسیار مهمی در موفقیت تریدرها دارد و به هیچ عنوان نباید دست کم گرفته شود. اگر قصد دارید در چالش‌های پراپ تریدینگ یک پراپ فرم معتبر مثل سرمایه گذار برتر شرکت کنید، اصول مدیریت سرمایه و مدیریت ریسک را جدی بگیرید و بسیار دقیق به آن پایبند بمانید. مدیریت نکردن سرمایه در پراپ تریدینگ باعث می‌شود که به سرعت از دراداون و میزان ریسک مجاز عبور کنید و حساب خود را از دست بدهید. به خاطر داشته باشید که هدف اصلی پراپ تریدینگ، سودآوری پایدار و پیوسته در بلندمدت است و بدون مدیریت سرمایه و ریسک نمی‌توان به این هدف دست پیدا کرد.

 

سؤالات متداول

• بهترین روش مدیریت سرمایه در ترید چیست؟

بهترین مدیریت سرمایه در ترید برای هر فرد متفاوت است و به اهداف، میزان تحمل ریسک و تجربه تریدرها بستگی دارد. توصیه می‌شود با روش‌های ساده مانند روش ثابت درصدی شروع کنید و به تدریج با کسب تجربه، روش‌های پیچیده‌تری را امتحان کنید.

 

• آیا مدیریت سرمایه تریدرهای مبتدی با تریدرهای حرفه‌ای متفاوت است؟

بله، تریدرهای حرفه‌ای ممکن است از روش‌های پیچیده‌تری مانند فرمول کِلی استفاده کنند، در حالی که تریدرهای مبتدی بهتر است با روش‌های ساده‌تری مانند روش ثابت درصدی شروع کنند و بعد از کسب تجربه به سراغ روش‌های پیشرفته‌تر بروند.

 

• چه زمانی باید استراتژی مدیریت سرمایه خود را تغییر دهم؟

اگر متوجه شدید که روش فعلی شما به طور مداوم منجر به ضرر می‌شود یا با اهداف و تحمل ریسک شما سازگار نیست، ممکن است زمان تغییر استراتژی فرا رسیده باشد. با تحلیل نتایج و بازبینی منظم استراتژی‌ها می‌توانید استراتژی مدیریت سرمایه خود را بهبود ببخشید و تغییرات لازم را در آن اعمال کنید.

 

• آیا می‌توانم از ترکیب چند روش مدیریت سرمایه استفاده کنم؟

بله، بسیاری از تریدرها از ترکیب چند روش استفاده می‌کنند تا ریسک‌ها را به شکل بهینه‌تری مدیریت کنند. برای مثال، می‌توانید از روش ثابت درصدی در کنار فرمول کِلی برای بهینه‌سازی حجم تریدهای خود استفاده کنید.

 

• چگونه می‌توانم به مدیریت سرمایه خود پایبند بمانم؟

ایجاد یک برنامه دقیق مدیریت سرمایه و پایبندی به آن بسیار مهم است. علاوه بر این می‌توانید از ابزارهایی که پلتفرم‌های معاملاتی در اختیارتان قرار می‌دهند برای مدیریت حجم و کنترل ریسک معاملات استفاده کنید. استفاده از این ابزارها به شما کمک می‌کند تا به استراتژی خود پایبند بمانید و از تصمیمات هیجانی بپرهیزید.