بازارهای مالی مثل فارکس همیشه صعودی یا نزولی نیستند و ممکن است مدت زمان زیادی را در حالت خنثی یا رنج (Range) سپری کنند. یکی از مهارتهای مورد نیاز تریدرها در پراپ تریدینگ این است که از بازار رنج نیز سود ببرند و فقط به روندهای صعودی و نزولی قوی متکی نباشند. شناخت ویژگیهای بازار Range و نحوه ترید کردن در آن میتواند به افزایش سود شما از پراپ تریدینگ کمک کند. به همین دلیل در این مقاله قصد داریم به بررسی معامله در بازار رنج بپردازیم و با راهکارهای عملی پراپ تریدینگ در بازار رنج آشنا شویم. اگر دوست دارید بیشتر با ویژگیهای بازار Range در پراپ تریدینگ آشنا شوید، پیشنهاد میکنیم تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.
📈 بازار رنج چیست؟
بازار رنج (Range) به حالتی از بازارهای مالی گفته میشود که قیمت در یک بازه زمانی دائماً بین دو سقف و کف جابهجا میشود و حرکت صعودی یا نزولی قابل توجهی ندارد. به عبارت دیگر، در بازار رنج یک سقف و یک کف قیمتی در بالا و پایین تشکیل میشود و قیمت بین آنها نوسان میکند تا در نهایت با شکستن یکی از آنها، روند صعودی یا نزولی تازهای را در پیش بگیرد. تشکیل شدن یک رنج قیمتی معمولاً الگویی شبیه به مستطیل در چارت ایجاد میکند و نشان میدهد که قیمت در حال آماده شدن برای یک روند با مومنتوم (Momentum) قوی است. بازار رنج را با اسامی مختلفی از جمله Range-bound، بازار خنثی یا بازار Sideway نیز میشناسند.
📉 ویژگیهای بازار رنج
بازار Range یکی از حالتهای رایج بازارهای مالی است که بین روندهای صعودی و نزولی مختلف تشکیل میشود. وارد شدن بازار به حالت رنج نشان میدهد که عرضه و تقاضا به حالت متعادلی رسیدهاند و قیمت با دامنه حرکت نهچندان زیادی بین دو سطح نوسان میکند. با شناخت ویژگیهای بازار رنج در پراپ تریدینگ، راحتتر میتوانید از آن برای تنظیم استراتژیهای معاملاتی و کسب سود استفاده کنید.
مهمترین ویژگیهای بازار رنج عبارتند از:
- ✔️ روند نامشخص: بر خلاف بازار ترند که قیمت در یک روند صعودی یا نزولی مشخص حرکت میکند، بازار رنج (Range) روند کاملاً نزولی یا صعودی ندارد. در عوض، نوسانهای این بازار در یک محدوده ثابت رخ میدهد و معمولاً حرکات ضعیفتر یا متعادلتری دارد.
- ✔️ حرکت بین حمایت و مقاومت: در یک بازار رنج معمولاً یک سطح حمایتی در پایین و یک سطح مقاومتی در بالا شکل میگیرد و قیمت با برخورد به آنها، بین دو سطح نوسان میکند.
- ✔️ نوسانهای کوچک و نامنظم: در بازار Range حرکات قیمت کوتاه است و کندلهای چندان بزرگی شکل نمیگیرد. علاوه بر این امکان شکست جعلی یا فیک بریک اوت (Fake Breakout) در نزدیکی سطوح حمایت و مقاومت آن وجود دارد.
- ✔️ روندهای کوتاه و پیاپی: بر خلاف بازار ترند که روندهای صعودی و نزولی قوی و بلند شکل میگیرد، در بازار رنج معمولاً شاهد حرکات صعودی یا نزولی مکرر هستیم. به همین دلیل برای ترید در محدوده رنج، باید خرید و فروشهای خود را در سطوح حمایت و مقاومت آن انجام دهید.
📊 انواع بازار رنج در پراپ تریدینگ
در بازار فارکس و پراپ تریدینگ معمولاً بازار رنج به شکلهای مختلفی شکل میگیرد و حمایتها و مقاومتهای آن لزوماً دو سطح موازی با هم نیستند. شکلهای رایج بازار رنج در فارکس عبارتند از:
- ✔️ رنج مستطیلی (Rectangular range): سادهترین و بهترین شکل بازار رنج بهصورت یک مستطیل کامل است که از دو سطح حمایت و مقاومت موازی با هم تشکیل میشود و قیمت بین آنها نوسان میکند.
- ✔️ رنج مورب (Diagonal range): ممکن است سطوح حمایت و مقاومت در بازار رنج بهصورت خطوط مورب یا خطوط روند موازی تشکیل شوند و در واقع قیمت در یک کانال مورب قرار بگیرد. در این صورت، بازار رنج بهصورت مورب ایجاد میشود و جهت آن میتواند رو به بالا یا رو به پایین باشد.
- ✔️ رنج ادامهدار (Continuation range): گاهی بازار رنج در شکلهایی مثل مثلث، پرچم، وج و الگوی سهگوش تشکیل میشود و به تریدرها نشان میدهد که احتمالاً بهزودی شکست یا بریک اوت رخ خواهد داد.
- ✔️ رنج نامنظم (Irregular range): ممکن است در یک بازار رنج، شکل و الگوی دقیقی تشکیل نشود و قیمت با وجود نوسان بین دو محدوده خاص، حرکات منظمی را نشان ندهد. در این حالت معمولاً یک رنج کلی در تایم فریم بالاتر وجود دارد و رنجهای دیگری در دل آن تشکیل میشود که باعث سختتر شدن تشخیص رنج خواهد شد.
🎯 استراتژیهای پراپ تریدینگ در بازار رنج
برای ترید در بازار رنج دو رویکرد کلی وجود دارد:
- ☑️ ترید در محدوده رنج: بعضی تریدرها صرفاً در محدوده رنج و بین سطوح حمایت و مقاومت آن ترید میکنند.
- ☑️ انتظار برای شکست رنج: بعضی تریدرها منتظر شکست محدوده رنج میمانند تا از روند صعودی یا نزولی بعدی آن سود ببرند.
بنابراین نکته اصلی برای ترید در بازار Range این است که سطوح حمایت و مقاومت آن را تشخیص دهید و بر اساس آنها درباره تریدهای خود تصمیم بگیرید. بر همین اساس، رایجترین استراتژیهای ترید در بازار رنج عبارتند از:
🟩 ترید بین سطوح حمایت و مقاومت
وقتی قیمت وارد رنج میشود، یک حمایت در پایین و یک مقاومت در بالای آن شکل میگیرد و قیمت برای مدتی بین این دو نوسان میکند. بسته به اینکه این رنج در چه تایم فریمی شکل بگیرد، ممکن است فاصله این دو سطح از هم کم یا زیاد باشد. زمانی که قیمت به حمایت نزدیک میشود، تریدرها پوزیشنهای خرید خود را قرار میدهند و نزدیک شدن قیمت به مقاومت نیز میتواند فرصتی برای فروش باشد.
برای تشخیص سطوح حمایت و مقاومت میتوان از اندیکاتورهای مختلفی کمک گرفت که مهمترین آنها عبارتند از:
🟢 اندیکاتور Pivot Points
اندیکاتور پیوت پوینتس (Pivot Points) یکی از اندیکاتورهای محبوب برای تشخیص سطوح حمایت و مقاومت در چارت است. این اندیکاتور در نسخه استاندارد خود از یک خط مرجع (P)، سه خط حمایت (S1 تا S3) و سه خط مقاومت (R1 تا R3) تشکیل شده است. تریدرهای پراپ در بازار رنج میتوانند از این خطوط برای تعیین نقاط ورود و خروج تریدهای خود استفاده کنند. برای مثال، زمانی که قیمت بین سطوح R1 و P قرار میگیرد، تریدرها میتوانند به دنبال فرصت خرید در نزدیکی PP یا فروش در نزدیکی R1 باشند.
بر اساس همین خطوط میتوان حد سود و حد ضرر تریدها را نیز تنظیم کرد. مثلاً اگر در نزدیکی خط P یا روی آن پوزیشن خرید باز کنید، میتوانید حد ضرر خود را زیر S1 و حد سود خود را روی R1 قرار دهید.
🟢 اندیکاتورهای نوسان
بازار رنج معمولاً نوسانهای زیادی ندارد و حرکات قیمت در محدوده حمایت و مقاومت آن نسبتاً قابل پیشبینی است. در نتیجه میتوان از اندیکاتورهای نوسان (Volatility Indicators) برای تشخیص این سطوح و ترید بین آنها کمک گرفت. برای مثال، اندیکاتور شاخص میانگین جهتدار (ADX) که بین دو محدوده ۰ و ۱۰۰ نوسان میکند، میتواند قدرت روند را به شما نمایش دهد و هرچه این عدد بالاتر باشد یعنی روند قیمت قدرتمندتر است. معمولاً وقتی این اندیکاتور بالای ۲۵ قرار دارد نشاندهنده روند قوی است و وقتی به زیر ۲۰ میرسد، میتوان نتیجه گرفت که بازار از حالت ترند خارج شده و در حالت رنج قرار گرفته است.
🟢 اندیکاتور RSI
شاخص قدرت نسبی (RSI) یکی از اندیکاتورهای محبوب تریدرهاست که میتوان از آن برای تشخیص محدوده حرکت قیمت در بازار رنج کمک گرفت. این اندیکاتور بین دو محدوده ۰ و ۱۰۰ نوسان میکند. زمانی که RSI به زیر ۲۰ میرسد و به سمت بالا حرکت میکند، یعنی احتمالاً یک سطح حمایتی وجود دارد و میتوان انتظار برگشت بازار را از آن ناحیه داشت.
همچنین زمانی که RSI به بالای ۸۰ میرسد و سپس به سمت پایین حرکت میکند، میتواند نشانهای از وجود یک سطح مقاومتی باشد و احتمال برگشت بازار وجود دارد. بر همین اساس، تریدرها میتوانند از اندیکاتور RSI برای تأیید بازار رنج و محدوده حرکت قیمت کمک بگیرند.
🟢 اندیکاتورهای حجم
حجم معاملات در بازار رنج اهمیت زیادی دارد و میتواند نشاندهنده دیدگاه تریدرها نسبت به بازار باشد. در یک بازار رنج انتظار میرود که با نزدیک شدن قیمت به سطوح حمایت و مقاومت، حجم معاملات کاهش پیدا کند و فرصت برگشت قیمت فراهم شود. بعد از کاهش حجم و برگشت روند نیز انتظار میرود که حجم معاملات بیشتر شود تا قیمت دوباره به سمت سطح دیگر حرکت کند.
با استفاده از اندیکاتورهای حجم (Volume) میتوان تغییرات حجم تریدها را مشاهده کرد. برای مثال، اندیکاتور حجم تعادلی (OBV) با محاسبه حجم معاملات صعودی و کم کردن حجمهای نزولی از آن، فشار خرید و فروش را اندازهگیری میکند. بنابراین میتوانید از آن برای تأیید افزایش یا کاهش حجم معاملات کمک بگیرید.
🟩 ترید بر اساس شکست محدوده رنج
شکست یا بریک اوت (Breakout) زمانی رخ میدهد که قیمت از محدوده رنج خارج شود و روند صعودی یا نزولی تازهای را در پیش بگیرد. بعضی تریدرها ترجیح میدهند بهجای ترید کردن در محدوده رنج، منتظر بریک اوت بمانند و از روند قدرتمندی که بعد از آن شکل میگیرد سود کسب کنند. شکست بازار رنج زمانی تأیید میشود که همزمان با خارج شدن از محدوده، حجم معاملات افزایش قابل توجهی داشته باشد. اگر شکستن محدوده با حجم کافی همراه نباشد، احتمال جعلی بودن شکست و فیک بریک اوت (Fake Breakout) نیز وجود دارد.
⚖️ مزایا و معایب پراپ تریدینگ در بازار رنج
تریدرهای بازار فارکس دیدگاههای متفاوتی نسبت به بازار رنج دارند. بعضی تریدرها معتقدند که نوسانهای بازار رنج برای ترید کردن مناسب نیست و بهتر است فقط در روندهای صعودی یا نزولی قوی ترید کرد. از طرفی، بعضی تریدرها معتقدند که امکان کسب سود از تمام حرکات بازار وجود دارد و از بازار رنج نیز میتوان سود خوبی را کسب کرد. در نهایت، ترید یا عدم ترید در بازار Range به استراتژی و اهداف شما بستگی دارد.
🔥 مزایای پراپ تریدینگ در بازار رنج
- ✅ استراتژی ساده: ترید در بازار رنج نسبت به استراتژیهای معاملاتی دیگر، پیچیدگی زیادی ندارد و ترید کردن در آن سادهتر و سرراستتر است. وقتی بازار رنج شکل میگیرد، اگر سطوح حمایت و مقاومت آن را به خوبی تشخیص دهید، میتوانید در حمایتها اقدام به خرید و در مقاومتها اقدام به فروش کنید و حد ضرر و حد سود خود را نیز بر اساس همین سطوح قرار دهید.
- ✅ زمان انتظار کوتاهتر: بازار رنج برای استراتژیهای کوتاهمدت و کسب سودهای سریعتر مناسب است. در بازار رنج، محدوده حرکت قیمت معمولاً زیاد نیست و ظرف مدت کوتاهی بین نواحی حمایت و مقاومت نوسان میکند. بنابراین این استراتژی برای تریدرهایی که به ترید کوتاهمدت علاقه دارند مناسبتر است.
- ✅ قابل استفاده در تمام بازارها: هر بازاری میتواند مدتی را در Range سپری کند و این موضوع مختص یک بازار مالی خاص نیست. بنابراین اگر با نحوه ترید در بازار رنج آشنا باشید، میتوانید در بازار فارکس، شاخصها، کامودیتی، کریپتو، سهام و غیره بهراحتی ترید کنید و از نوسانهای آنها سود ببرید.
🚫 معایب پراپ تریدینگ در بازار رنج
- 🔴 سود محدود: در بازار رنج معمولاً حرکات قیمت کوتاهتر و ضعیفتر است. بنابراین فاصله زیادی بین نقطه ورود تریدها و حد سود وجود ندارد و سود تریدها کمتر از ترید در روند است. با افزایش تعداد تریدها میتوان تا حدی این چالش را برطرف کرد اما باید اسپرد و کمیسیون معاملات را نیز در نظر داشته باشید.
- 🔴 تعیین نقاط دقیق ورود و خروج: نواحی حمایت و مقاومت در بازار رنج معمولاً یک عدد دقیق نیستند و بیشتر بهصورت یک محدوده حمایتی و مقاومتی شکل میگیرند. بنابراین تعیین نقاط دقیق و بهینه برای ورود و خروج و ترید با ریسک به ریوارد مناسب در بازار رنج سختتر خواهد بود.
- 🔴 ریسک بریک اوت: قیمت همیشه در محدوده رنج باقی نمیماند و بالاخره از بالا یا پایین آن را میشکند یا بهاصطلاح بریک اوت میکند. اگر در بازار رنج ترید میکنید، باید مراقب ریسک این موضوع باشید و احتمال شکست رنج در هر یک از حرکات را در نظر داشته باشید.
جمعبندی
بازارهای مالی مثل فارکس معمولاً در روندهای صعودی، نزولی یا خنثی حرکت میکنند و ترید کردن در هر یک از آنها ویژگیهای خاص خود را دارد. بازار خنثی یا رنج (Range) با وجود اینکه نوسانها و حرکات ضعیفتری نسبت به روندها دارد، اما همچنان فرصتهای زیادی برای ترید و کسب سود در اختیار پراپ تریدرها قرار میدهد.
با توجه به اینکه نمیتوان زمان دقیق شکست رنج یا بریک اوت را تشخیص داد، حتماً هنگام پراپ تریدینگ در بازار رنج برای تریدهای خود حد ضرر و حد سود مناسب قرار دهید تا در صورت شکست محدوده رنج، دراداون حساب شما از حد مجاز عبور نکند. با مدیریت سرمایه صحیح و کنترل ریسک تریدها میتوان از بازار رنج برای افزایش سود و بهره بردن از فرصتهای معاملاتی بیشتر استفاده کرد.
❓ سؤالات متداول
-
🔹 تفاوت بازار رنج و ترند چیست؟
▫️ در بازار رنج معمولاً حرکت قدرتمند و بلندمدتی دیده نمیشود و قیمت بین دو ناحیه نوسان میکند تا در نهایت با شکستن یکی از آنها، روند جدیدی را در پیش بگیرد.
-
🔹 بهترین تایم فریم برای ترید در بازار رنج چیست؟
▫️ بازار رنج میتواند در هر تایم فریمی تشکیل شود و محدود به یک تایم فریم خاص نیست. بنابراین بسته به استراتژی و سبک معاملاتی خود میتوانید از تایم فریمهای مختلف استفاده کنید.
-
🔹 چه اندیکاتورهایی برای ترید در بازار رنج وجود دارد؟
▫️ هر اندیکاتوری که بتواند سطوح حمایت و مقاومت را مشخص کند و تغییرات حجم معاملات را نمایش دهد، میتواند برای ترید در بازار رنج مناسب باشد. اندیکاتورهای ADX، RSI، Pivot Points و… از جمله اندیکاتورهای متداول برای ترید در رنج محسوب میشوند.-+
-
🔹 بریک اوت در بازار رنج به چه معناست؟
▫️ شکست یا بریک اوت (Breakout) زمانی رخ میدهد که قیمت یکی از محدودههای بالا یا پایین رنج را قطع کند و همزمان با آن، حجم تریدها نیز افزایش پیدا کند. در این صورت، احتمال قطعی بودن شکست بیشتر میشود و میتوان انتظار شروع روند جدید داشت.