ابزارهای معاملاتی فارکس: آشنایی با انواع داراییهای قابل معامله در فارکس
در بازار فارکس امکان معامله انواع جفت ارزها و داراییها وجود دارد که به هر یک از آنها یک ابزار معاملاتی (Trading Instrument) میگویند. این ابزارهای معاملاتی ممکن است بهصورت مستقیم یا در قالب قراردادهایی در بازار خرید و فروش شوند. ویژگی هر یک از انواع داراییهای قابل معامله در فارکس و عوامل مؤثر بر قیمت آنها با یکدیگر متفاوت است. موضوعات یا خبرهایی که باعث نوسان قیمت یک دارایی میشود، ممکن است روی یک ابزار معاملاتی دیگر بیاثر باشد. آشنایی با انواع ابزارهای قابل معامله در فارکس به شما اجازه میدهد تا به سبد معاملات خود تنوع بیشتری ببخشید و انتخابهای بیشتری برای ترید کردن داشته باشید. به همین دلیل در این مقاله به معرفی انواع داراییهای قابل معامله در فارکس میپردازیم و با انواع ابزارهای معاملاتی آشنا میشویم.
ابزار معاملاتی در فارکس چیست؟
ابزار معاملاتی (Trading Instrument) به داراییهایی میگویند که در بازاری مثل فارکس قابل خرید و فروش هستند. برای مثال، جفت ارزهای فارکس یا سهام شرکتها از جمله ابزارهای معاملاتی رایج در میان تریدرها محسوب میشوند. در واقع هرچیزی که بتوانید از طریق آن ارزشی را انتقال دهید، نگهداری کنید یا به دست بیاورید، نوعی ابزار یا instrument محسوب میشود. بنابراین در بازار فارکس، تمام داراییهای قابل معامله را میتوان نوعی ابزار معاملاتی دانست. با توجه به اینکه فارکس در اصل برای تبادل ارز کشورهای مختلف راهاندازی شد، جفت ارزها محبوبترین ابزار معاملاتی این بازار محسوب میشوند و بیشترین حجم معاملات را به خود اختصاص دادهاند.
انواع ابزارهای معاملاتی فارکس
یکی از مزایای فارکس نسبت به سایر بازارها، تنوع ابزارهای قابل معامله است. فارکس مخفف Foreign Exchange یا تبادل ارزهای خارجی است، اما به مرور زمان امکان خرید و فروش سایر داراییها نیز از طریق قراردادهای مختلف به آن اضافه شده است. بعضی تریدرها ترجیح میدهند صرفاً روی یک ابزار ترید کنند، اما بعضی تریدرها از تمام فرصتهای معاملاتی در داراییهای مختلف برای کسب سود استفاده میکنند که این موضوع بستگی به استراتژی معاملاتی هر تریدر دارد. تنوع داراییهای قابل معامله در فارکس باعث شده تا طیف وسیعی از تریدرها و سرمایهگذاران با سبکهای معاملاتی متنوع جذب این بازار شوند و نقدینگی زیادی در آن جریان داشته باشد.
مهمترین ابزارهای معاملاتی فارکس عبارتند از:
جفت ارزها
جفت ارزها (Currency Pairs) اصلیترین دارایی قابل معامله در فارکس محسوب میشوند و بخش اعظمی از معاملات فارکس به آنها اختصاص دارد. بانکهای مرکزی و سازمانهای مالی بزرگ برای تأمین ارزهای مورد نیاز خود در تبادلات خارجی از جفت ارزهای فارکس استفاده میکنند، به همین دلیل حجم خرید و فروش جفت ارزها در فارکس بیش از سایر ابزارهای معاملاتی است. در میان جفت ارزهای فارکس، بیشترین حجم معاملات مربوط به جفت ارز یورو به دلار آمریکا (EUR/USD) است، چرا که در هر دو طرف آن دو ارز مهم قرار دارد و نیاز اصلی اغلب بانکهای مرکزی جهان محسوب میشود.
بسته به اینکه حجم معاملات جفت ارزها چقدر باشد، معمولاً آنها را در یکی از این سه دسته قرار میدهند:
- جفت ارزهای اصلی یا ماژور (Major Pairs): جفت ارزهایی که یک طرف آنها دلار آمریکا (USD) قرار دارد جفت ارز اصلی محسوب میشوند و بیشترین حجم معاملات و نقدشوندگی را در میان سایر جفت ارزهای فارکس دارند.
- جفت ارزهای فرعی یا مینور (Minor Pairs): جفت ارزهای مینور یا کراس (Cross) از دو ارز مهم بهجز دلار آمریکا تشکیل شدهاند. این جفت ارزها نسبت به جفت ارزهای اصلی نقدشوندگی و حجم معاملات کمتری دارند.
- جفت ارزهای اگزاتیک یا نامتعارف (Exotic Pairs): جفت ارزهایی که یک طرف آنها را یک ارز اصلی و طرف دیگر آن را یک ارز از کشورهای در حال توسعه مثل سنگاپور تشکیل داده باشد، اگزاتیک یا نامتعارف مینامند. این جفت ارزها معمولاً نوسان و ریسک بیشتری دارند، اما پتانسیل سوددهی آنها نیز به همان نسبت زیاد است.
در معامله جفت ارزها باید عوامل مؤثر بر اقتصاد دو کشور در نظر گرفته شود. علاوه بر این، باید به همبستگی (Correlation) جفت ارزهای مختلف نیز توجه داشته باشید. برای مثال اگر افزایش ارزش پوند انگلیس (GBP) باعث افزایش نرخ تبدیل GBP/CAD شود، احتمال افزایش نرخ GBP/USD نیز وجود دارد و نباید روی این جفت ارزها معاملاتی در خلاف جهت یکدیگر باز کنید.
شاخصها
شاخصها (Indices) یکی دیگر از ابزارهای معاملاتی فارکس محسوب میشوند که عملکرد قیمت سهام شرکتهای مختلف را دنبال میکنند. در واقع هر شاخص از فرمول آماری خاصی برای سنجش تغییرات قیمت سهام شرکتها استفاده میکند تا بتواند بازتاب دقیقتری از عملکرد شرکتها باشد. شاخصها میتوانند یکی از معیارهای مهم برای سنجش عملکرد بخشهای اقتصادی، صنایع یا حتی اقتصاد کلی کشورها باشند. شاخصهای فارکس ممکن است بینالمللی، منطقهای یا کشوری باشند. بعضی شاخصها نیز صرفاً عملکرد یک حوزه اقتصادی خاص مثل انرژی، املاک، بهداشت، صنعت و غیره را بازتاب میدهند.
بعضی از مهمترین شاخصهایی که در فارکس معامله میشوند عبارتند از:
- شاخص داوجونز (Dow Jones): نماینده ۳۰ شرکت برتر آمریکا
- شاخص نزدک (Nasdaq): شاخص ۱۰۰ شرکت برتر حوزه فناوری
- شاخص اساندپی ۵۰۰ (S&P 500): شامل ۵۰۰ شرکت بزرگ آمریکایی
- شاخص دکس آلمان (DAX): شاخص عملکرد ۳۰ شرکت بزرگ آلمانی
سهام
معامله در بازار سهام (Stocks) یکی از روشهای رایج برای ترید و سرمایهگذاری است. با خرید سهام یک شرکت، در واقع مالکیت بخشی از شرکت را در اختیار میگیرید و میتوانید در سود آن سهیم شوید. البته معامله سهام در فارکس معمولاً از طریق قراردادهای مابهالتفاوت (CFD) انجام میشود که به جای خرید واقعی سهام، از تغییرات قیمت آن سود میبرید، بنابراین نمیتوانید از مزایایی مثل تقسیم سود سالانه شرکتها بهرهمند شوید. با این حال، امکان استفاده از اهرم یا لوریج و گرفتن هر دو پوزیشن لانگ و شورت در این قراردادها وجود دارد. ارائه سهام شرکتها بستگی به بروکر دارد و ممکن است تمام بروکرها امکان ترید کردن سهام را نداشته باشند. توجه داشته باشید که در چالش پراپ فرم سرمایه گذار برتر، امکان ترید کردن سهام وجود ندارد و باید روی سایر اینسترومنتها معامله کنید.
بعضی از مهمترین شرکتهایی که سهام آنها در فارکس معامله میشود عبارتند از:
- شرکت اپل (Apple Inc) با نماد اختصاری «AAPL»
- شرکت مایکروسافت (Microsoft Corp) با نماد اختصاری «MSFT»
- شرکت گوگل (Google/Alphabet Inc) با نماد اختصاری «GOOGL»
- شرکت تسلا موتورز (Tesla Motors) با نماد اختصاری «TSLA»
- شرکت انویدیا (Nvidia Corp) با نماد اختصاری «NVDA»
- شرکت آمازون (Amazon) با نماد اختصاری «AMZN»
- شرکت نتفلیکس (Netflix) با نماد اختصاری «NFLX»
کامودیتی
یکی دیگر از انواع داراییهای قابل معامله در فارکس، کامودیتی (Commodity) است. کامودیتی شامل کالاها و محصولات طبیعی مثل نفت، ذرت، سویا، شکر، گندم و غیره است و در فارکس میتوان با استفاده از قراردادهایی مثل قرارداد فیوچرز یا آتی (Futures) و قرارداد آپشن یا اختیار معامله (Options) آنها را ترید کرد. کامودیتیها کالاهای اساسی مورد نیاز مردم محسوب میشوند و نقش بسیار مهمی در اقتصاد جهانی دارند. علاوه بر شرکتهای تولیدکننده این محصولات، مصرفکنندگان و تریدرها نیز از مهمترین خریداران و فروشندگان کامودیتی محسوب میشوند. معمولاً محصولاتی مثل انرژیها و فلزات را کامودیتی سخت (Hard Commodity) و محصولات کشاورزی را کامودیتی نرم (Soft Commodity) مینامند.
انواع مختلف کامودیتی عبارتند از:
فلزات (Metals)
فلزات قابل معامله در فارکس در دو دسته فلزات گرانبها (Precious) و صنعتی (Industrial) قرار میگیرند. فلزاتی مثل طلا و نقره از جمله فلزات گرانبها و محبوب در فارکس محسوب میشوند و حجم معاملات بالایی دارند. قیمت فلزات صنعتی مثل مس و آلومینیوم بستگی به نیاز صنایع دارد و هرچه تقاضا بیشتر باشد، قیمت این فلزات نیز رشد بیشتری خواهد داشت.
انرژی (Energy)
این دسته از کامودیتیها از دل زمین استخراج میشوند و قیمت آنها تأثیر قابل توجهی در اقتصاد بینالملل دارد. البته این تأثیر دوطرفه است و وضعیت اقتصادی جهان نیز روی قیمت انرژیها تأثیر دارد. برای مثال، رشد اقتصادی زیاد باعث افزایش تقاضا برای نفت و در نتیجه افزایش قیمت آن میشود. نفت و گاز طبیعی دو مورد از مهمترین انرژیهای قابل معامله در فارکس محسوب میشوند.
محصولات کشاورزی (Agriculture)
کامودیتیهای کشاورزی، بخش قابل توجهی از غذای مورد نیاز جهان را تأمین میکنند. این محصولات نسبت به سایر کامودیتیهای فارکس محبوبیت کمتری دارند، اما همچنان در بسیاری از بروکرها امکان خرید و فروش آنها وجود دارد. وضعیت آب و هوا و فاسد شدن این محصولات تأثیر قابل توجهی روی قیمت آنها دارد و میتواند نوسانهای قیمتی شدیدی در آنها ایجاد کند. قهوه، ذرت، پنبه، سویا و گندم از جمله کامودیتیهای کشاورزی رایج در بازار فارکس محسوب میشوند.
کریپتوکارنسی
کریپتوکارنسی (Cryptocurrency)، ارزهای دیجیتال یا رمزارزها یکی از داراییهای نسبتاً جدید در بازار فارکس محسوب میشوند که با استفاده از قراردادهای CFD امکان خرید و فروش آنها در بسیاری از بروکرها فراهم شده است. با توجه به اینکه کریپتوکارنسیها در صرافیهای ارز دیجیتال و بر بستر بلاکچین مبادله میشوند، برای خرید و فروش آنها در فارکس باید از قراردادهای مابهالتفاوت یا CFD استفاده کرد. در این قراردادها اصل ارزهای دیجیتال مبادله نمیشود، بلکه شما با پیشبینی نوسانهای قیمت میتوانید از تغییرات آن سود کسب کنید.
نوسان قیمت ارزهای دیجیتال بسیار زیاد است و این موضوع باعث افزایش ریسک و البته پتانسیل سوددهی بیشتر آنها میشود. در بازار فارکس معمولاً ارزهای دیجیتالی عرضه میشوند که ثبات بیشتری داشته باشند و محبوبیت و حجم معاملات آنها نیز در میان تریدرها بیشتر باشد. بیت کوین (BTC)، اتریوم (ETH)، ریپل (XRP)، لایت کوین (LTC) و بیت کوین کش (BCH) از جمله ارزهای دیجیتال شناختهشدهای هستند که امکان ترید کردن آنها در بسیاری از بروکرها وجود دارد. بازار کریپتو یا ارز دیجیتال یک بازار شبانهروزی و بدون تعطیلی است، اما توجه داشته باشید که در چالشهای پراپ فرم سرمایه گذار برتر، ترید کردن کریپتو در روزهای تعطیل آخر هفته ممنوع است و باعث از دست رفتن حساب شما خواهد شد.
صندوقهای ETF
صندوقهای قابل معامله (Exchange-Traded Funds یا به اختصار ETF) یکی دیگر از انواع ابزارهای معاملاتی فارکس هستند که میتوان آنها را مثل یک ارز یا سهام خرید و فروش کرد. صندوقهای ETF ممکن است بر اساس قیمت یک کامودیتی یا مجموعهای از داراییها تنظیم شده باشند. تریدرها با خرید ETF سهام، ارزها یا شاخصهای مختلف میتوانند به سبد معاملات خود تنوع ببخشند و بدون نیاز به معامله مستقیم این داراییها، از تغییر قیمت آنها سود ببرند. ترید کردن ETF نیز مثل سایر داراییهای فارکس با ریسک و پتانسیل سوددهی خاص خود همراه است. اگر ETF انتخابی شما از چندین دارایی مختلف تشکیل شده باشد، برای تحلیل آن باید وضعیت تمام داراییهای موجود در آن صندوق را بررسی کنید.
از مهمترین ETF های فارکس میتوان به این موارد اشاره کرد:
- صندوق ETF سهام شرکتها
- صندوق ETF بیت کوین و اتریوم
- صندوق ETF کامودیتیهایی مثل نفت یا طلا
- صندوق ETF جفت ارزهای مختلف
- صندوق ETF شاخصهایی مثل اساندپی ۵۰۰
جمعبندی
بازار فارکس به عنوان بزرگترین بازار مالی جهان، ابزارها یا اینسترومنتهای مختلفی را برای معامله در اختیار تریدرها قرار میدهد. جفت ارزها، سهام شرکتها، شاخصها، کریپتوکارنسی و کامودیتیها از مهمترین داراییهای قابل معامله در فارکس محسوب میشوند. هر یک از این داراییهای قابل معامله در فارکس، از عوامل اقتصادی، سیاسی و جغرافیایی خاصی تأثیر میپذیرند و نحوه تحلیل آنها با هم متفاوت است. شناخت این ابزارهای قابل معامله و آشنایی با ویژگیهای هر یک از آنها به شما کمک میکند تا فرصتهای معاملاتی بیشتری برای ترید کردن داشته باشید و به معاملات خود تنوع ببخشید.
سؤالات متداول
- آیا ابزارهای معاملاتی فارکس در تمام بروکرها یکسان است؟ خیر. هر بروکر بسته به سیاستهای خود ممکن است فقط بعضی از ابزارهای معاملاتی را برای ترید کردن در اختیار شما قرار دهد. همچنین ممکن است داراییهای قابل معامله در حسابهای معاملاتی مختلف یک بروکر با هم متفاوت باشند.
- بهترین دارایی قابل معامله در فارکس کدام است؟ بستگی به استراتژی معاملاتی، ریسکپذیری و اهداف شما دارد. بهطور کلی بهتر است اینسترومنتهایی را معامله کنید که نقدشوندگی بالایی دارند و نوسانهای آنها با سبک معاملاتی و ویژگیهای شخصیتی شما سازگار است.
- آیا با یک حساب معاملاتی میتوان انواع ابزارهای معاملاتی فارکس را ترید کرد؟ بله، معمولاً با یک حساب معاملاتی امکان ترید کردن انواع داراییهای فارکس در اختیار شما قرار میگیرد. البته ممکن است بعضی بروکرها چندین نوع حسابهای معاملاتی ارائه کنند که داراییهای قابل معامله در هر یک از آنها با هم متفاوت باشد. بنابراین پیش از ثبت نام در یک بروکر باید اینسترومنتهای قابل معامله در آن را بررسی کنید.
- آیا در فارکس میتوان سهام واقعی شرکتها را خرید؟ خرید سهام در فارکس با خرید آنها در بورس متفاوت است، چرا که در فارکس معمولاً سهام شرکتها از طریق قراردادهای مابهالتفاوت (CFD) معامله میشوند. در این قراردادها شما بهجای خرید واقعی سهام، از تغییرات قیمت آنها سود میبرید.