سرمایه گذار برتر
تعرفه
قوانین
بلاگ
درباره ما
تماس با ما
فارکس چیست؟ آموزش کامل ترید در بازار فارکس
بازار فارکس بزرگترین بازار مالی جهان و محلی برای خرید و فروش ارز کشورهای مختلف است. به دلیل حجم زیاد معاملات فارکس، نقدینگی زیادی در این بازار جریان دارد و سفارشهای خرید و فروش در کسری از ثانیه انجام میشوند. بازار فارکس مختص اشخاص یا نهادهای خاصی نیست و هر کسی که به اینترنت دسترسی داشته باشد میتواند در آن معامله کند. با وجود روشهایی مثل پراپ تریدینگ، حتی بدون سرمایه زیاد نیز امکان کسب سود از فارکس وجود دارد، اما برای رسیدن به یک سود پایدار از این بازار باید شناخت کاملی از مفاهیم آن داشته باشید و دانش خود را درباره فارکس افزایش دهید. به همین دلیل در این مقاله ابتدا بررسی میکنیم که فارکس چیست و چه ویژگیهایی دارد، سپس با اصطلاحات و مفاهیم مهم این بازار آشنا میشویم و نحوه شروع کار به عنوان یک تریدر را یاد میگیریم. اگر دوست دارید فارکس را کامل و به زبان ساده یاد بگیرید، پیشنهاد میکنیم تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.
فارکس چیست؟ تعریف بازار فارکس
فارکس (به انگلیسی: Foreign Exchange یا به اختصار Forex) بازاری برای خرید و فروش ارزهای مختلف است و از نظر حجم معاملات، بزرگترین بازار مالی جهان محسوب میشود. حجم معاملات فارکس در یک روز به بیش از ۷.۵ تریلیون دلار میرسد. فارکس یک بازار جهانی غیرمتمرکز و فرابورس (Over the counter یا OTC) است که مکان فیزیکی یا ساختمان خاصی ندارد و از طریق اینترنت میتوان به آن دسترسی داشت. این بازار در ۲۴ ساعت شبانهروز فعال است و میتوانید در هر ساعتی از روزهای کاری (دوشنبه تا جمعه) در آن ترید کنید.
تاریخچه فارکس
در قرن نوزدهم میلادی، استانداردی با عنوان استاندارد طلا در کشورهای مختلف تصویب شد که بر اساس آن، دولتها باید به اندازه ارزش کل پولهای کاغذی موجود در بازار، ذخیره طلا داشته باشند. از اواخر قرن نوزدهم، کشورها ارز مورد نیاز خود را در ازای طلا با سایر کشورها مبادله میکردند و این موضوع باعث ایجاد بازار مبادلات ارز خارجی یا فارکس شد. البته این بازار با بازار فارکس امروزی تفاوت زیادی داشت و اغلب معاملات آن مربوط به بانکها، شرکتهای چند ملیتی و دولتهایی بود که برای مبادلات و سرمایهگذاریهای بینالمللی خود به خرید و فروش ارز نیاز داشتند. در قرن بیستم نیز همین روند ادامه داشت تا اینکه در دهه ۱۹۸۰ سیستمهایی برای انجام معاملات به صورت الکترونیک پدید آمد. در این دوره، نهادهای مالی میتوانستند خرید و فروش ارزهای خود را بهصورت دیجیتال انجام دهند که علاوه بر سرعت بالاتر، کارمزدهای کمتری داشت و فرصتهای معاملاتی بیشتری را برای تریدرها و سرمایهگذاران سراسر جهان فراهم میساخت.
دهه ۱۹۹۰ میلادی نقطه عطفی برای فارکس بود، چرا که پیشرفتهای تکنولوژی و تغییر در قوانین مالی باعث شد تا معاملات آنلاین شکل بگیرد و تریدرهای خردهفروش نیز به این بازار دسترسی پیدا کنند. در این دهه، شبکههای ارتباط الکترونیک (ECN) امکان انجام معاملات سریع و با کارمزد پایینتر را در اختیار تریدرها قرار دادند و سرمایههای خرد نیز وارد بازار شد. ورود تریدرهای جدید باعث رقابتیتر شدن کارمزدها و شفافیت بیشتر بازار شد. از اوایل قرن بیست و یکم به بعد با پیشرفت بیشتر تکنولوژی، معاملات الگوریتمی و ترید با موبایل نیز به این بازار اضافه شد و بازار فارکس جایگاه خود را به عنوان بزرگترین بازار مالی جهان تثبیت کرد.
در طول این سالها، رویدادهای مختلفی روی تشکیل بازار فارکس و تحول آن نقش داشتند که مهمترین آنها عبارتند از:
- قرن ششم پیش از میلاد: اولین سکههای طلا ساخته شدند.
- سال ۱۸۱۹ میلادی: انگلستان استاندارد طلا را بهصورت رسمی پذیرفت.
- سال ۱۸۳۴ میلادی: آمریکا استفاده از استاندارد طلا را آغاز کرد.
- دهه ۱۸۷۰ میلادی: کشورهای بزرگی مثل فرانسه، آلمان و ژاپن به استاندارد طلا پیوستند.
- سالهای ۱۹۱۴ تا ۱۹۷۱ میلادی: توافقنامه برتون وودز بین کشورهای مخلتف به اجرا در آمد.
- سال ۱۹۷۳ میلادی: کشورها رسماً به سیستم مالی شناور آزاد روی آوردند.
- سال ۱۹۸۵: وزرای مالی کشورهای بزرگ، توافق پلازا را ایجاد کردند و ارزش دلار آمریکا کاهش یافت.
- سال ۱۹۹۲: پیمان ماستریخت امضا شد که نهایتاً توسعه منطقه یورو را به دنبال داشت.
- سال ۱۹۹۶: انجام معاملات بهصورت آنلاین امکانپذیر شد.
بازار فارکس چگونه کار میکند؟
در بازار فارکس امروزی، مبادله فیزیکی پول از بین رفته است و تمام تبادلات ارزی بهصورت الکترونیک انجام میشود. در معاملات فارکس، ارزها بهصورت دو به دو و در قالب یک جفت ارز خرید و فروش میشوند، یعنی هنگامی که یک ارز را میخرید، همزمان با آن یک ارز دیگر را میفروشید. برای درک بهتر این موضوع، یک معامله عادی با ریال را در نظر بگیرید. وقتی شما مقداری دلار را از یک صرافی میخرید، در واقع مقداری از ریال خود را به صرافی میفروشید و در ازای آن مقداری دلار دریافت میکنید. به عبارت دیگر، هنگام خرید دلار در واقع جفت ارز ریال/دلار را معامله کردهاید.
در چنین سیستمی، ارزش ارزهای مختلف نسبت به هم سنجیده میشوند و شما میتوانید از تغییرات ارزش نسبی آنها سود کسب کنید. برای مثال اگر فکر میکنید که در آینده ارزش یورو نسبت به دلار آمریکا بیشتر میشود، دلارهای خود را میفروشید و یورو میخرید تا در آینده یوروهای خود را با قیمت بالاتری بفروشید. در فارکس برای راحتی کار، قیمت هر ارز را به قیمت ارزهای دیگر تقسیم میکنند و خرید و فروش دو ارز بهصورت همزمان انجام میشود. مثلاً وقتی میگوییم قیمت جفت ارز یورو/دلار معادل ۱.۰۵ است، یعنی ارزش یورو نسبت به دلار ۵ درصد بیشتر است و هنگام خرید این جفت ارز، خرید یورو و فروش دلار همزمان با هم انجام میشود.
در بازارهای دیگر برای کسب سود از معامله باید ابتدا یک دارایی را بخرید تا بعداً بتوانید آن را بفروشید. در فارکس میتوانید بدون خریدن یک جفت ارز، سفارش فروش آن را ثبت کنید. وقتی یک جفت ارز را میفروشید، در واقع همزمان با فروش ارز اول، ارز دوم را میخرید. مثلاً اگر روی جفت ارز یورو/دلار معامله فروش باز کنید، در واقع یورو را فروخته و دلار را خریدهاید. این ویژگی به شما اجازه میدهد تا در بازار نزولی و از ریزش قیمتها نیز سود کسب کنید.
ساعت کار بازار فارکس به وقت ایران
به جز تعطیلات آخر هفته (روزهای شنبه و یکشنبه)، بازار فارکس در تمام ساعات شبانهروز باز است و میتوان در آن ترید کرد. با بسته شدن بازارهای اصلی جهان مثل بازار بورس نیویورک، بازار لندن، توکیو و سیدنی در روزهای آخر هفته، بازار فارکس در ایران نیز تعطیل میشود. البته با اضافه شدن ارزهای دیجیتال یا کریپتوکارنسیها به فارکس، در صورتی که بروکر شما امکان معامله ارز دیجیتال را داشته باشد میتوانید در روزهای تعطیل نیز ارزهایی مثل بیت کوین، اتریوم و… را در بازار فارکس ترید کنید.
با توجه به تفاوت ساعت کار بازارهای جهانی، بازار فارکس در ایران از ساعت ۱:۳۰ بامداد روز دوشنبه تا ۱:۳۰ بامداد روز شنبه هفته بعد باز است. در ماههای تابستانی به دلیل جابهجایی ساعتها، ساعت کار فارکس یک ساعت تغییر میکند و فعالیت آن از ساعت ۲:۳۰ بامداد دوشنبه تا ۲:۳۰ بامداد شنبه خواهد بود. با این حال ممکن است این ساعتها در بروکرهای مختلف کمی متفاوت باشد، بنابراین باید معیار خود را ساعت صفر بروکر قرار دهید.
بازیگران اصلی بازار فارکس چه کسانی هستند؟
بازار فارکس در ابتدا به بانکها و مؤسسات مالی بزرگ محدود بود و سرمایههای خرد در آن جایگاهی نداشتند. با پیشرفت تکنولوژی و تکامل فارکس، امکان حضور شرکتهای کوچکتر و تریدرهای خردهفروش نیز در این بازار فراهم شد. با این حال، هنوز هم بخش اعظم معاملات فارکس مربوط به بانکها و نهادهای مالی دولتی یا چند ملیتی است.
بهطور کلی مهمترین بازیگران بازار فارکس عبارتند از:
بانکهای مرکزی
بانکهای مرکزی (Central Banks) بیشترین سهم را در معاملات فارکس دارند. این بانکها مسئول مدیریت سیاستهای پولی و تنظیم عرضه پول و نرخ بهره هستند و میتوانند روی ارزش ارزهای مختلف تأثیر داشته باشند. برای مثال وقتی بانکهای مرکزی به این نتیجه میرسند که ارزش یک ارز بسیار زیاد یا بسیار کم شده است، با انجام خرید و فروشهای سنگین سعی میکنند نرخ تبادل آن را تغییر دهند.
بسیاری از معاملات بانکهای مرکزی در بازار بین بانکی یا اینتربانک (Interbank) انجام میشود، یعنی بانکها و نهادهای مالی بزرگ، ارزهای مورد نیاز خود را مستقیماً با هم مبادله میکنند. به دلیل حجم بالای این معاملات، تأثیر آنها روی قیمت ارزها زیاد است و میتوانند جهت حرکت قیمت را تغییر دهند. از مهمترین بانکهای مرکزی در بازار فارکس میتوان به بانک مرکزی اروپا، بانک مرکزی انگلستان و بانک مرکزی آمریکا یا همان فدرال رزرو (Federal Reserve) اشاره کرد.
سوپر بانکها
یکی دیگر از بازیگران اصلی بازار فارکس، سوپر بانکها هستند که عمدتاً شامل بانکهای بازرگانی و نهادهای مالی بزرگ میشوند. این دسته از بانکها که بیشتر در بازار بین بانکی یا اینتربانک فعالیت دارند، معاملات مشتریان بزرگی مثل دولتها، سازمانهای بزرگ و… را تسهیل میکنند و بهاصطلاح نقش بازارساز یا مارکت میکر (Market Maker) را ایفا میکنند. این بانکها و نهادهای مالی معمولاً اطلاعات دست اول و مهم بازار را در اختیار دارند و به همین دلیل زودتر از بازیگران کوچکتر بازار اقدام به ثبت سفارشهای خرید یا فروش میکنند. شرکت گلدمن ساکس (Goldman Sachs)، جی پی مورگان (JPMorgan)، گروه بانکداری اچاسپیسی (HSPC)، شرکت سیتی گروپ (Citi)، بانک بارکلیز (Barclays) و دویچه بانک (Deutsche Bank) از مهمترین شرکتها و بانکهای این دسته محسوب میشوند.
تأمینکنندگان نقدینگی
تأمینکنندگان نقدینگی الکترونیک (ELP) شرکتهایی هستند که با استفاده از پلتفرمهای معاملاتی الکترونیک و الگوریتمهای معاملاتی، نقدینگی مورد نیاز بازار را فراهم میکنند. این شرکتها در نقش بازارساز یا مارکت میکر فعالیت دارند و مظنه جفت ارزهای مختلف را بهصورت پیوسته مشخص میکنند. در واقع این شرکتها تضمین میکنند که همیشه یک خریدار و فروشنده در بازار حضور داشته باشد و از این طریق، نقدشوندگی بازار را افزایش میدهند.
شرکتهای ELP با تأمینکنندگان سنتی مثل بانکها تفاوت دارند و عمده فعالیت آنها در زمینه معامله با فرکانس بالا (HFT) و سایر استراتژیهای معاملات الگوریتمی است. این شرکتها با کمک تکنولوژی و زیرساختهای قدرتمندی که در اختیار دارند، در هر ثانیه هزاران معامله انجام میدهند و از حرکات بسیار کوچک قیمت سود کسب میکنند. با وجود این شرکتها، همیشه یک خریدار یا فروشنده برای سایر تریدرهای بازار وجود دارد و معاملات آنها با کمترین تأخیر انجام میشود. شرکتهایی مثل سیتادل سکیوریتیز (Citadel Securities)، فلو تریدرز (Flow Traders)، اچسی تک (HC Tech) و جامپ تریدینگ (Jump Trading) از جمله ELP های مشهور بازار محسوب میشوند.
شرکتهای تجاری بزرگ
شرکتهای تجاری بزرگ و چند ملیتی یکی دیگر از بازیگران بزرگ فارکس هستند که معاملات بزرگ آنها میتواند تغییرات قابل توجهی در نرخ تبادل ارزهای مختلف داشته باشد. این شرکتها برای تبادل ارزهای مورد نیاز خود در معاملات و سرمایهگذاریهای بینالمللی از بازار فارکس استفاده میکنند. برای مثال وقتی شرکتهایی مثل اپل (Apple) یا تویوتا (Toyota) قصد دارند قطعات مورد نیاز خود را از بازار ژاپن بخرند، ابتدا باید دلارهای خود را در فارکس به ین ژاپن تبدیل کنند. حجم معاملات این شرکتها نسبت به معاملات بازار بین بانکی کمتر است، به همین دلیل معمولاً برای انجام تراکنشهای خود از بانکهای تجاری استفاده میکنند.
سفته بازها
سفته بازها (Speculators) که آنها را با عناوینی مثل تریدرهای ریسکپذیر یا تریدرهای گمانهزن هم میشناسند، دستهای از تریدرهای فارکس هستند که از نوسانهای بازار سود کسب میکنند. این دسته از بازیگران بازار، احتمال بالا یا پایین رفتن قیمت یک ارز را تخمین میزنند و پیش از حرکت قیمت، سفارش خود را ثبت میکنند. تریدرهای گمانهزن باعث افزایش نقدینگی بازار فارکس میشوند و معاملات آنها میتواند نوسانات بازار را افزایش دهد.
دو مورد از مهمترین بازیگران این دسته عبارتند از:
هج فاندها
در هج فاندها (Hedge Funds) یا صندوقهای پوشش ریسک، چندین سرمایهگذار خصوصی سرمایههای خود را در اختیار یک فاند منجر یا مدیر صندوق حرفهای قرار میدهند تا با استراتژیهای معاملاتی مختلف روی دارایی آنها ترید کند. تریدها و سرمایهگذاریهای هج فاندها معمولاً پرریسک تلقی میشوند، به همین دلیل برای انجام آنها به سراغ سرمایهگذاران بزرگ با داراییهای هنگفت میروند. سرمایهگذاریهای هج فاندها در حوزههای مختلفی از جمله خرید و فروش ارز، بورس کالا، بازار مشتقات (Derivatives) و املاک و مستغلات انجام میشود و انتخاب استراتژی معاملاتی در آنها به مدیر صندوق و هدف آن بستگی دارد.
خردهفروشها
تریدرهای خردهفروش (Retail Traders) در واقع همان تریدرهایی هستند که با سرمایه شخصی خود در فارکس ترید میکنند و به اطلاعات یا سرمایههای سازمانی خاصی دسترسی ندارند. با توسعه پلتفرمهای معاملاتی آنلاین و افزایش منابع آموزش فارکس، تعداد تریدرهای خرد دائماً در حال افزایش است. بعضی از این تریدرها صرفاً به عنوان یک سرگرمی یا راه درآمد جانبی به فارکس نگاه میکنند، اما بعضی از آنها تریدرهایی حرفهای هستند که معامله در فارکس برای آنها یک شغل تماموقت است. با اینکه تریدرهای خردهفروش معمولاً سرمایههای هنگفتی در اختیار ندارند، جمع سرمایههای آنها در کنار هم میتواند به افزایش نقدینگی بازار کمک کند و تأثیرات قابل توجهی روی روند قیمتها داشته باشد.
مزایا و معایب فارکس
بازار فارکس هم مثل هر بازار دیگری مزایا و معایب خاص خود را دارد که اگر آنها را به خوبی بشناسید، میتوانید بیشترین سود را از آن کسب کنید و احتمال ضرر را به حداقل برسانید.
مهمترین مزایا و معایب فارکس را میتوان به صورت زیر خلاصه کرد:
مزایای فارکس
- نقدشوندگی بالا: در بازار فارکس نقدینگی زیادی در جریان است و در هر ثانیه تعداد زیادی معامله انجام میشود، به همین دلیل این بازار نقدشوندگی یا لیکوئیدیتی (Liquidity) بسیار زیادی دارد. این موضوع باعث اجرای سریع تراکنشها با کمترین هزینه میشود و ریسک دستکاری قیمت را کاهش میدهد.
- فعالیت ۲۴ ساعته: بازار فارکس ۵ روز هفته در تمام ساعات شبانهروز باز است و میتوان در هر ساعتی در آن ترید کرد. بنابراین افرادی که مشغله زیادی دارند یا کسانی که منطقه زمانی محل زندگی آنها با ساعت کار بازارهای جهانی مثل بورس نیویورک متفاوت است، میتوانند در ساعت دلخواه خود به معامله در فارکس بپردازند.
- هزینه پایین تراکنشها: معاملات بازار فارکس نسبت به بازارهای سنتی با هزینه و کارمزدهای بسیار پایینتری انجام میشود. به همین دلیل تریدرها میتوانند در یک بازه زمانی کوتاه تعداد زیادی معامله انجام دهند و با کسب سودهای کوچک از هر ترید، در مجموع به سود قابل توجهی برسند.
- دسترسی پذیری: با توجه به اینکه فارکس یک بازار آنلاین و غیرمتمرکز است، هر کسی که به اینترنت دسترسی داشته باشد میتواند در آن فعالیت کند. از طرف دیگر، برای شروع ترید در فارکس نیازی به سرمایه زیاد نیست با کمترین مبالغ نیز امکان معامله در آن وجود دارد.
- اهرم معاملاتی: اهرم یا لوریج (Leverage) در فارکس به تریدرها اجازه میدهد تا با چند برابر سرمایه خود معامله کنند. با این کار، پتانسیل کسب سود از معاملات افزایش مییابد که البته ریسکهایی را نیز به همراه دارد.
معایب فارکس
- نوسانات زیاد: بازار فارکس نوسان (Volatility) زیادی دارد و این نوسانات فرصتهای زیادی را برای کسب سود فراهم میکنند، اما همین نوسانات و حرکات ناگهانی قیمت میتوانند ریسک متضرر شدن تریدرها را به دنبال داشته باشند.
- ریسک استفاده از اهرم: اهرم یا لوریج در فارکس علاوه بر اینکه پتانسیل سود معاملات را بالا میبرد، باعث افزایش ریسک معاملات نیز میشود. در صورت مدیریت نکردن ریسک و استفاده نادرست از اهرم، امکان از دست رفتن کل سرمایه در این بازار وجود دارد.
- پیچیدگی: برای تحلیل دقیق بازار فارکس باید علاوه بر مفاهیم اقتصادی، درک خوبی از رویدادهای سیاسی و اجتماعی مختلف و تأثیر آنها بر فارکس داشته باشید. یادگیری تمام این موارد نیاز به صرف زمان و انرژی زیادی دارد و برای بعضی افراد بسیار پیچیده و دشوار است.
- عدم قطعیت: با وجود روشهای تحلیلی مختلف، امکان پیشبینی دقیق آینده قیمت در بازار فارکس وجود ندارد و گاهی بازار برخلاف تمام تحلیلها پیش میرود. در چنین شرایطی، اگر تریدری بدون رعایت اصول مدیریت ریسک و سرمایه ترید کند، امکان دارد بخشی یا کل سرمایه خود را از دست بدهد.
- ریسک ترید بیش از حد: با توجه به اینکه فارکس یک بازار ۲۴ ساعته است، ممکن است بعضی تریدرها اُورترید (Overtrade یا ترید بیش از حد) انجام دهند. اورترید کردن معمولاً باعث افزایش تعداد معاملات اشتباه میشود و گاهی تریدرها برای جبران اشتباهات خود، دست به معاملات پرریسکی میزنند که در نهایت منجر به از دست دادن سرمایه خواهد شد.
| مزایا | معایب |
|---|---|
| نقدشوندگی بالا: بازار فارکس نقدینگی زیادی دارد و تراکنشها سریع انجام میشود. فعالیت ۲۴ ساعته: امکان ترید در هر ساعت از شبانهروز وجود دارد. هزینه پایین تراکنشها: کارمزدها در بازار فارکس بسیار پایین است. دسترسی پذیری: هر کسی با دسترسی به اینترنت میتواند در این بازار فعالیت کند. اهرم معاملاتی: امکان معامله با چند برابر سرمایه وجود دارد. |
نوسانات زیاد: نوسانات بازار میتواند ریسک زیان را افزایش دهد. ریسک استفاده از اهرم: استفاده نادرست از اهرم میتواند منجر به از دست رفتن کل سرمایه شود. پیچیدگی: تحلیل بازار نیاز به دانش و زمان زیادی دارد. عدم قطعیت: پیشبینی دقیق قیمتها ممکن نیست و بازار ممکن است برخلاف تحلیلها حرکت کند. ریسک ترید بیش از حد: ترید مداوم ممکن است باعث افزایش معاملات اشتباه شود. |
مفاهیم پایهای و تعاریف مهم در بازار فارکس
در بازار فارکس مفاهیم پایهای مختلفی وجود دارد که برای شروع ترید حتماً باید آنها را یاد بگیرید. در این قسمت بهطور خلاصه با مهمترین اصطلاحات فارکس و تعاریف آنها آشنا میشویم.
نماد معاملاتی
در بازار فارکس امکان معامله انواع جفت ارزهای فارکس، سهام شرکتها، فلزات گرانبها و… وجود دارد. هر یک از این ابزارهای معاملاتی فارکس با حروف اختصاری مشخصی نامگذاری شدهاند که به آنها نماد معاملاتی میگویند. برای مثال، طلا در بازار فارکس با نماد XAU، دلار آمریکا با نماد USD و جفت ارز طلا/دلار با نماد XAU/USD شناخته میشوند. بعضی نمادهای معاملاتی ممکن است در بروکرهای مختلف اسامی متفاوتی داشته باشند. برای مثال شاخص داوجونز (Dow Jones) با نامهایی مثل DJI، US30، DOWUSD و… در بازار وجود دارد که هر بروکر ممکن است از یکی از آنها استفاده کند.
ابزارهای معاملاتی
بازار فارکس صرفاً محدود به ارز کشورها نیست و محصولات و داراییهای مختلفی در آن خرید و فروش میشود که به آنها ابزارهای معاملاتی (Trading Instruments) میگویند. ممکن است بعضی بروکرها فقط ابزارهای معاملاتی خاصی را در اختیار شما قرار دهند یا بعضی ابزارها را صرفاً در یک نوع حساب معاملاتی خاص ارائه کنند.
بهطور خلاصه مهمترین ابزارهای معاملاتی فارکس عبارتند از:
- جفت ارزهایی مثل یورو/دلار (EUR/USD)، پوند/ین (GBP/JPY)، دلار/لیر (USD/TRY) و غیره
- فلزات گرانبهایی مثل طلا و نقره
- انرژیهایی مثل نفت خام و گاز طبیعی
- شاخصهای بورسی مثل شاخص داوجونز، نزدک، اساندپی ۵۰۰ و غیره
- سهام شرکتهایی مثل تسلا، اپل و غیره
- ارزهای دیجیتال مثل بیت کوین، اتریوم و غیره
- محصولات کشاورزی مثل گندم، ذرت و غیره
| موضوع | توضیحات |
|---|---|
| ابزارهای معاملاتی | – جفت ارزها (مثل EUR/USD) – فلزات گرانبها (طلا، نقره) – انرژیها (نفت خام، گاز طبیعی) – شاخصهای بورسی (داوجونز، نزدک) – سهام شرکتها (تسلا، اپل) – ارزهای دیجیتال (بیت کوین، اتریوم) – محصولات کشاورزی (گندم، ذرت) |
| چارت قیمت | نمایش تغییرات قیمت بر حسب زمان. انواع: – چارت خطی – چارت میلهای – چارت کندل استیک |
| پوزیشن لانگ و شورت | – پوزیشن لانگ: خرید ارز با انتظار افزایش قیمت. – پوزیشن شورت: فروش ارز با انتظار کاهش قیمت. |
| جفت ارز | – جفت ارزهای اصلی – جفت ارزهای فرعی – جفت ارزهای اگزاتیک |
| بروکر | شرکتهایی که پلتفرم معاملاتی ارائه میدهند و درآمدشان از اسپرد و کمیسیون است. |
| پیپ و لات | – پیپ: واحد اندازهگیری حرکات قیمت. – لات: واحد اندازهگیری حجم معاملات (استاندارد، مینی، میکرو). |
| اهرم | اجازه میدهد تا چند برابر سرمایه واقعی خود معامله کنید، اما ریسک را نیز افزایش میدهد. |
| اسپرد و کمیسیون | – اسپرد: اختلاف قیمت خرید و فروش. – کمیسیون: کارمزد دریافتی بروکرها. |
| سواپ | سود یا هزینهای که بابت نگهداشتن معامله در طول شب دریافت یا پرداخت میشود. |
چارت قیمت
چارت قیمت (Price Chart) در بازار فارکس همان نموداری است که تغییرات قیمت را برحسب زمان به شما نمایش میدهد. معمولاً محور عمودی چارت برای نمایش قیمت و محور افقی آن برای نمایش زمان کاربرد دارد. چارتها در چندین بازه زمانی یا تایم فریم (Timeframe) مختلف مثل تایم یکساعته، روزانه، هفتگی و… عرضه میشوند و بسته به نیاز خودتان میتوانید آن را تغییر دهید. بروکرها و پلتفرمهای معاملاتی معمولاً ابزارهای ترسیمی و اندیکاتورهای مختلفی را به همراه چارت قیمت ارائه میکنند تا تریدرها بتوانند تحلیلهای لازم را روی نمودار انجام دهند.
رایجترین انواع چارت در فارکس عبارتند از:
- چارت خطی (Line Chart)
- چارت میلهای (Bar Chart)
- چارت کندل استیک (Candlestick)
چارت خطی
چارت خطی یا لاین چارت (Line Chart) سادهترین نوع چارت در بازار فارکس است که از اتصال نقطه بسته شدن (Close یا کلوز) قیمت در یک بازه زمانی خاص (مثلاً روزانه، هفتگی یا ماهانه) به نقطه بعدی (مثلاً روز بعد یا هفته بعد) به دست میآید. برای مثال اگر تایم فریم انتخابی شما روزانه (1D) باشد، با اتصال قیمت کلوز هر روز به روز بعد نمودار خطی قیمت در بازه روزانه به دست میآید. چارت خطی یا لاین چارت برای مشاهده یک نمای کلی از روند قیمت مناسب است، اما اطلاعات جزئی نوسانهای قیمت در یک زمان خاص را نشان نمیدهد. مثلاً اگر از چارت خطی روزانه استفاده کنید، نوسانهای قیمت در یک روز خاص قابل مشاهده نیست و فقط میتوانید تغییرات قیمت در روزهای مختلف را مشاهده کنید.
چارت میلهای
چارت میلهای یا بار چارت (Bar Chart) نسبت به چارت خطی اطلاعات بیشتری را درباره نوسانهای قیمت در اختیار تریدرها قرار میدهد. این چارت از میلههایی تشکیل شده است که قیمت باز شدن (Open)، بیشترین قیمت (High)، کمترین قیمت (Low) و قیمت بسته شدن (Close) را نشان میدهند. برای مثال اگر تایم فریم چارت میلهای را روی یک ساعت (1h) قرار دهید، هر میله نشان میدهد که قیمت از کجا باز و در کجا بسته شده و کمترین و بیشترین مقدار آن در طول این یک ساعت چقدر بوده است.
چارت کندل استیک
چارت کندل استیک (Candlestick) یا نمودار شمعی نسخه بهبودیافتهای از چارت میلهای محسوب میشود که بهجای میله، از کندل یا شمع تشکیل شده است. نمودار شمعی اولین بار در قرن هجدهم در ژاپن ابداع شد، اما در دنیای غرب شناختهشده نبود. در دهه ۱۹۸۰ میلادی چارت کندل استیک بین تریدرهای فارکس رواج پیدا کرد و بهتدریج به یک استاندارد در میان تحلیلگران تکنیکال تبدیل شد. کندلها مثل چارت میلهای اطلاعات قیمت باز شدن، بسته شدن، حداکثر و حداقل قیمت را نشان میدهند، اما درک آنها از نظر بصری راحتتر است. کندلخوانی و تشخیص الگوهای کندلی (الگوهای شمعی ژاپنی) یکی از مهارتهای مهم و پایهای در تحلیل تکنیکال محسوب میشود.
هر کندل از یک بدنه یا بادی (Body) و دو سایه یا شَدو (Shadow) ساخته شده است. سایه بالایی بیشترین قیمت و سایه پایین کمترین قیمت را در تایم فریم مشخصشده نشان میدهد. بدنه کندل یک مستطیل یا مربع عمودی است که خطوط افقی بالا و پایین آن قیمت باز شدن و بسته شدن را نشان میدهند. وقتی قیمت صعودی است (یعنی قیمت بسته شدن بالاتر از قیمت باز شدن است)، بدنه کندل بهصورت تو پُر یا با رنگ خاصی مثل سبز یا سفید نمایش داده میشود که به آن کندل مثبت یا کندل صعودی میگویند. وقتی قیمت نزولی است (یعنی قیمت بسته شدن پایینتر از قیمت باز شدن است)، کندل بهصورت تو خالی یا با رنگی مثل قرمز یا مشکی نشان داده میشود که به آن کندل منفی یا کندل نزولی میگویند. البته معمولاً در چارتها امکان سفارشیسازی و تغییر این رنگها وجود دارد و میتوانید آنها را بر اساس سلیقه خود تنظیم کنید.
پوزیشن لانگ و شورت
در بازار فارکس به معاملات خرید یا فروش، موقعیت یا پوزیشن معاملاتی (Position) میگویند. پوزیشنهای خرید را پوزیشن لانگ (Long) و پوزیشنهای فروش را پوزیشن شورت (Short) مینامند. وقتی انتظار دارید قیمت یک جفت ارز افزایش پیدا کند و بهاصطلاح بازار صعودی یا گاوی (Bullish) است، میتوانید پوزیشن لانگ باز کنید. همچنین وقتی احتمال میدهید قیمت جفت ارز مورد نظر شما ریزش کند و بازار نزولی یا خرسی (Bearish) باشد، میتوانید با باز کردن پوزیشن شورت یا فروش از کاهش قیمت نیز سود کسب کنید.
جفت ارز
در بازار فارکس، ابزارهای معاملاتی بهصورت جفت ارز (Currency Pair) خرید و فروش میشوند. هر جفت ارز از یک ارز پایه (Base Currency) و یک ارز مظنه (Quote Currency) تشکیل شده است. برای مثال در جفت ارز یورو/دلار آمریکا (EUR/USD) یورو همان ارز پایه و دلار آمریکا همان ارز مظنه است. نسبت این دو ارز به هم نشان میدهد که برای خرید یک واحد از ارز پایه باید چه میزان ارز مظنه را پرداخت کنید. مثلاً وقتی قیمت یورو به دلار معادل ۱.۰۵ است، یعنی برای خرید یک یورو باید ۱.۰۵ دلار بپردازید. هنگام معامله یک جفت ارز، شما یک ارز را میفروشید تا ارز دیگر را بخرید. اگر معامله خرید یا لانگ باشد، شما ارز مظنه را میفروشید و ارز پایه را میخرید. معامله فروش یا شورت برعکس است و شما با فروش ارز پایه، ارز مظنه را میخرید.
در یک دستهبندی کلی، جفت ارزهای فارکس به سه گروه تقسیم میشوند:
- جفت ارزهای اصلی (Major Currency Pairs): جفت ارزهایی هستند که در یک سمت آنها دلار آمریکا (USD) قرار دارد. این جفت ارزها بیشترین حجم معاملات را به خود اختصاص میدهند و بالاترین میزان نقدشوندگی را دارند. جفت ارزهایی مثل EUR/USD یا USD/CHF در این دسته قرار میگیرند.
- جفت ارزهای فرعی (Minor Currency Pairs): جفت ارزهایی که ارتباطی با دلار آمریکا ندارند، جفت ارز فرعی یا کراس (Cross) نامیده میشوند. معمولاً این جفت ارزها اسپرد بالاتری دارند و در مقایسه با جفت ارزهای اصلی نقدشوندگی آنها کمتر است. جفت ارزهایی مثل EUR/GBP یا GBP/JPY از جمله جفت ارزهای فرعی بازار فارکس محسوب میشوند.
- جفت ارزهای اگزاتیک (Exotic Currency Pairs): این جفت ارزها عمدتاً در بازارهای نوظهور کشورهای در حال توسعه عرضه میشوند و نقدشوندگی زیادی ندارند. به دلیل پایین بودن حجم معاملات، معمولاً اسپرد جفت ارزهای اگزاتیک زیاد است. جفت ارز دلار آمریکا به دلار سنگاپور (USD/SGD) از جمله جفت ارزهای اگزاتیک محسوب میشود. توجه داشته باشید که به دلیل به حجم پایین معاملات این جفت ارزها ممکن است در هر بروکری نتوانید چنین جفت ارزهایی را پیدا کنید.
بروکر
بروکر فارکس (Forex Broker) یک شرکت خدمات مالی است که با ارائه یک پلتفرم معاملاتی به تریدرها اجازه میدهد جفت ارزهای فارکس را ترید کنند. هر بروکر معمولاً چندین نوع حساب معاملاتی با ویژگیهای مختلف در اختیار مشتریان خود قرار میدهد تا هر دو دسته از تریدرهای مبتدی و حرفهای بتوانند از خدمات آن استفاده کنند. درآمد اصلی بروکرها از اسپرد معاملات (اختلاف بین قیمت خرید و فروش) است. علاوه بر این، بروکرها بر اساس حجم معاملات تریدرها مقداری کمیسیون نیز روی هر معامله دریافت میکنند.
یکی از مهمترین ویژگیهای بروکرها، وضعیت رگولاتوری (Regulatory) یا رگولیشن آنهاست. برای نظارت بر عملکرد بروکرها نهادهای قانونی مختلفی وجود دارد و بروکرهایی که تحت نظارت آنها فعالیت میکنند در اصطلاح «رگوله شده» نامیده میشوند. نهادهای رگولاتور باید استانداردها و چهارچوبهایی را برای بروکرها تعیین کنند و وظایفی مثل صدور مجوز برای بروکرها، بازرسی فعالیتهای بروکر، محافظت از دارایی کاربران، فراهم کردن امکان شکایت از بروکر و… را انجام دهند.
سشن معاملاتی
در فارکس، به روز کاری یک بازار مالی محلی از زمان باز شدن تا بسته شدن آن سشن معاملاتی (Trading Session) یا نشست معاملاتی میگویند. برای مثال اگر یک بازار سهام از ساعت ۸ صبح تا ۵ بعد از ظهر باز باشد، این بازه زمانی سشن معاملاتی آن بازار محسوب میشود. بازار فارکس بهصورت شبانهروزی کار میکند و این بازه زمانی شامل سشنهای معاملاتی چند بازار بزرگ جهان است. سشن استرالیا (بازار سیدنی)، سشن آسیا (بازار توکیو)، سشن اروپا (بازار لندن) و سشن آمریکا (بازار نیویورک) از مهمترین سشنهای معاملاتی بازار فارکس هستند.
با توجه به اختلاف ساعتی که این کشورها با هم دارند، در بعضی ساعات روز سشنهای معاملاتی آنها با هم همپوشانی (Overlap) پیدا میکنند. در این بازهها معمولاً حجم معاملات و نقدینگی موجود در بازار بسیار زیاد میشود و اغلب تریدرها ترجیح میدهند تریدهای خود را در همین زمانها انجام دهند. برای مثال از ساعت ۱۶:۳۰ تا ۲۰:۳۰ به وقت تهران بازارهای لندن و نیویورک همزمان با هم باز هستند و با توجه اینکه حجم معاملات هر دو بازار بسیار زیاد است، بسیاری از تریدرها این بازه را بهترین زمان برای ترید کردن در فارکس میدانند.
پیپ
پیپ (Pip) یکی از واحدهای اندازهگیری در فارکس است که به کمک آن میتوان حرکات کوچک قیمت را اندازهگیری کرد. قیمت جفت ارزهای فارکس ممکن است در پلتفرمهای مختلف با ۳ تا ۵ رقم اعشار نمایش داده شود. در جفت ارزهایی که چهار یا پنج رقم دارند، چهار رقم اول به عنوان پیپ و رقم پنجم (در صورت وجود) به عنوان پیپت (Pipette) یا یکدهم پیپ در نظر گرفته میشود. در جفت ارزهایی که سه رقم اعشار دارند، دو رقم اول را پیپ و رقم سوم را پیپت در نظر میگیرند. برای مثال اگر قیمت EUR/USD از ۱.۰۵۴۲۹ به ۱.۰۵۴۳۶ برسد، در واقع به اندازه یک پیپ یا بهطور دقیقتر ۷ پیپت رشد داشته است.
لات
لات (Lot) واحد اندازهگیری حجم معاملات در فارکس است. هر لات استاندارد معادل ۱۰۰ هزار واحد از یک ارز محسوب میشود. مثلاً در جفت ارز EUR/USD یک لات استاندارد معادل خرید یا فروش ۱۰۰ هزار یورو است. با توجه به اینکه اندازه پوزیشن بسیاری از معاملات فارکس کمتر از یک لات است، مقادیری با عنوان مینی لات (معادل ۱۰ هزار واحد ارز پایه)، میکرو لات (معادل ۱۰۰۰ واحد ارز پایه) و نانو لات (معادل ۱۰۰ واحد ارز پایه) نیز ایجاد شدهاند تا بیان حجم معاملات سادهتر باشد.
اهرم
اهرم یا لوریج (Leverage) در فارکس به تریدرها اجازه میدهد که تا چند برابر سرمایه واقعی خود در بازار معامله باز کنند. برای مثال اگر یک تریدر ۱۰۰۰ دلار سرمایه دارد و بروکر انتخابی او اهرم ۱:۵۰ ارائه میکند، این تریدر میتواند تا ۵۰ هزار دلار معامله باز کند. با این کار سود معاملات چند برابر میشود، اما ریسک معاملات نیز افزایش مییابد و خطر از دست رفتن کل سرمایه نیز وجود دارد. مقدار اهرم بستگی به بروکر دارد و بعضی بروکرها در حسابهای معاملاتی مختلف، اهرمهای متفاوتی ارائه میکنند. اهرم در فارکس مثل یک چاقوی دو لبه است و نباید بدون رعایت اصول مدیریت ریسک از آن استفاده کنید.
اسپرد
در فارکس به اختلاف قیمت خرید و قیمت فروش اسپرد (Spread) میگویند. برای مثال اگر قیمت خرید جفت ارز یورو به دلار آمریکا ۱.۰۵۴۷ و قیمت فروش آن ۱.۰۵۴۳ باشد، اسپرد معامله این جفت ارز معادل ۴ پیپ خواهد بود. بنابراین هنگام ترید کردن این جفت ارز، بسته به اینکه سفارش خرید (لانگ) یا فروش (شورت) ثبت کرده باشید باید قیمت بازار از قیمت خرید بالاتر یا از قیمت فروش پایینتر برود تا معامله شما وارد سود شود. به عبارت دیگر، وقتی یک پوزیشن معاملاتی باز میکنید، در همان ابتدا مبلغ اسپرد از حساب شما کم میشود و معامله شما به اندازه اسپرد در ضرر است. برای سودده شدن پوزیشن باید ابتدا این مبلغ جبران شود تا معامله شما به مبلغ سربهسر برسد و پس از آن وارد سود شود. میزان اسپرد برای هر جفت ارز متفاوت است و به بروکر انتخابی شما، نوع حساب معاملاتی و حجم معاملات آن جفت ارز بستگی دارد.
مارجین
مارجین (Margin) درصدی از یک موقعیت معاملاتی است که برای باز نگه داشتن معامله باید در حساب خود داشته باشید. مارجین در فارکس به تریدرها اجازه میدهد تا معاملات اهرمدار باز کنند و حجم پوزیشن معاملاتی خود را افزایش دهند. مارجین معادل کارمزد یا کمیسیون نیست، بلکه بخشی از موجودی حساب یا بالانس (Balance) تریدر است که برای باز نگه داشتن معامله کنار گذاشته میشود.
مقدار مارجین مورد نیاز برای هر معامله بستگی به شرایط بروکر و حجم معامله دارد. برای مثال اگر یک تریدر بخواهد معامله ۱۰۰ هزار دلاری با یک درصد مارجین باز کند، باید ۱۰۰۰ دلار در حساب خود داشته باشد و مابقی آن را بروکر تأمین میکند. بروکر از این ۱۰۰۰ دلار به عنوان نوعی وثیقه استفاده میکند تا اگر معامله وارد ضرر شد، بتواند آن را ببندد و مبلغ مورد نظر را از حساب تریدر برداشت کند. اگر ضرر تریدر از ۱۰۰۰ دلار بیشتر شود، مارجین کال (Margin Call) رخ میدهد. در چنین شرایطی، تریدر باید موجودی حساب مارجین خود را افزایش دهد تا حداقل مبلغ لازم برای باز نگه داشتن معامله تأمین شود. در صورتی که تریدر موجودی را افزایش ندهد، بروکر به صورت خودکار معاملات باز را میبندد تا از منفی شدن حساب جلوگیری کند.
کمیسیون
کمیسیون (Commission) به کارمزدی میگویند که بروکرها بابت انجام معاملات از تریدرها دریافت میکنند. کمیسیون با اسپرد متفاوت است و مقدار آن بسته به سیاست بروکر مشخص میشود. بعضی بروکرها روی تمام معاملات یک مبلغ ثابت کمیسیون دریافت میکنند اما بعضی از آنها مقدار کمیسیون را بر اساس حجم معامله تغییر میدهند و هرچه حجم معامله بیشتر شود، کمیسیون را با تخفیف بیشتری محاسبه میکنند. با توجه به اینکه مبلغ کمیسیون میتواند روی سود نهایی تریدهای شما تأثیرگذار باشد، باید هنگام انتخاب بروکر فارکس خود به مقدار کمیسیون حسابهای مختلف آن توجه داشته باشید و مبلغ کمیسیون را در محاسبات خود برای مدیریت سرمایه نیز در نظر بگیرید.
سواپ
سواپ (Swap) یا بهره شبانه، سودی است که بابت باز نگه داشتن یک معامله در طول شب و انتقال آن به روز بعد از تریدر دریافت یا به حساب او واریز میشود. سواپ لانگ برای باز نگه داشتن پوزیشنهای خرید و سواپ شورت برای باز نگه داشتن پوزیشنهای فروش است و معمولاً بر حسب پیپ به ازای هر لات بیان میشود.
در یک معامله فارکس، شما با خرید یا فروش یک جفت ارز در واقع دو ارز مختلف با نرخ بهرههای متفاوت را همزمان با هم معامله میکنید. اگر معامله خرید یا لانگ انجام دهید، ارز پایه را خریدهاید و در ازای باز نگه داشتن آن به شما سود بانکی (همان سواپ یا بهره شبانه) پرداخت میشود. به همین ترتیب اگر معامله فروش یا شورت انجام دهید، چون در حقیقت این ارز را قرض گرفتهاید باید سود آن را در قالب سواپ یا بهره شبانه بپردازید. سواپ منفی مربوط به زمانی است که سود میپردازید و سواپ مثبت نیز زمانی است که به شما سود پرداخت میشود.
معامله در فارکس
بعد از آشنایی با اصطلاحات پایهای فارکس، میتوانید آموزش معامله در فارکس را آغاز کنید. برای این کار باید با مفاهیم و ابزارهای لازم در این زمینه مثل پلتفرمهای معاملاتی، حسابهای مختلف فارکس، شیوههای مختلف تحلیل بازار، روانشناسی ترید و غیره آشنا شوید. در این قسمت، هر یک از این مفاهیم و ابزارها را بهطور خلاصه بررسی میکنیم.
پلتفرم معاملاتی
برای معامله در فارکس باید در یک بروکر یا کارگزاری فارکس ثبت نام کنید. بروکر یک حساب معاملاتی در اختیار شما قرار میدهد که با وارد کردن آن در یک پلتفرم معاملاتی (Trading Platform) میتوانید ترید در فارکس را آغاز کنید. پلتفرمهای معاملاتی در واقع نرمافزارهایی هستند که به واسطهٔ بروکر، امکان ترید کردن بهصورت آنلاین را به همراه ابزارهای مختلفی برای تحلیل چارت و مدیریت حسابهای معاملاتی در اختیار تریدرها قرار میدهند. هر بروکر برای ارائه خدمات خود از یک یا چند پلتفرم معاملاتی استفاده میکند که مشهورترین آنها پلتفرمهای متاتریدر (MetaTrader) و سیتریدر (cTrader) هستند. این پلتفرمها چارت قیمت جفت ارزها را به همراه ابزارهای تحلیل تکنیکال ارائه میکنند، اما بسیاری از تریدرها ترجیح میدهند فقط معاملات خود را در آنها انجام دهند و برای تحلیل نمودار قیمت از پلتفرمهای پیشرفتهتری مثل تریدینگ ویو (TradingView) استفاده کنند.
حساب معاملاتی
هر بروکر ممکن است یک یا چند نوع حساب معاملاتی مختلف در اختیار شما قرار دهد که ویژگیهایی مثل اسپرد، حداقل واریز وجه، حداکثر اهرم، کمیسیون و غیره در آنها متفاوت است. با واریز وجه به حساب معاملاتی و اتصال آن به یک پلتفرم معاملاتی میتوانید ترید کردن در فارکس را شروع کنید.
مهمترین انواع حسابهای معاملاتی فارکس عبارتند از:
| نوع حساب | توضیحات |
|---|---|
| حساب دمو | حساب آزمایشی با موجودی مجازی، مناسب برای تمرین و تست استراتژیها بدون ریسک مالی. |
| حساب استاندارد | حسابی با اسپرد بیشتر و امکان استفاده از اهرم. ممکن است به بازار بین بانکی متصل نشود. |
| حساب مینی، میکرو و سنت | حسابهایی با حجم پایینتر که به تریدرها اجازه میدهند با سرمایه کم ترید کنند. |
| حساب ECN | حسابی با اسپرد کم و بدون واسطه، مناسب برای تریدرهای حرفهای. کمیسیون بر اساس تراکنشها کسر میشود. |
| حساب پم | حسابی برای سرمایهگذاری که به تریدهای یک تریدر دیگر متصل میشود. نتیجه نهایی معاملات قابل مشاهده است. |
| حساب اسلامی | حساب بدون سواپ برای تریدرهای مسلمان که به دلایل شرعی نمیتوانند سواپ پرداخت کنند. |
حساب دمو
حساب دمو (Demo Account) یک حساب آزمایشی در بازار فارکس است که تمام ویژگیهای یک حساب معاملاتی واقعی را دارد، اما موجودی آن مجازی است و برای شارژ آن نیازی به صرف هزینه نیست. حساب دمو معمولاً کاربرد آموزشی یا تمرینی دارد و به تریدرها اجازه میدهد بدون نیاز به درگیر کردن سرمایه واقعی خود در بازار تمرین کنند، استراتژیهای معاملاتی خود را تست کنند یا با محیط پلتفرم معاملاتی خود آشنا شوند. معمولاً به تریدرهای تازهکار توصیه میشود که پیش از ورود به معاملات واقعی بازار، ابتدا با یک حساب دمو تمرین کنند و آزمون و خطاهای لازم را انجام دهند. با توجه به اینکه حساب دمو فارکس به اندازه کافی احساسات ترس و طمع را در تریدرها برانگیخته نمیکند، بهتر است پس از مدتی آموزش و تمرین کافی به سراغ حساب واقعی بروید تا مهارتهای خود را تحت فشارهای روانی بازار محک بزنید.
حساب استاندارد
حسابهای استاندارد فارکس که گاهی با عنوان حساب کلاسیک نیز ارائه میشوند، بر حسب لات استاندارد کار میکنند و امکان استفاده از اهرم نیز در آنها وجود دارد. در مقایسه به حسابهای ECN معمولاً اسپرد حساب استاندارد بیشتر است و امکان تأخیر بیشتر در ثبت سفارشهای آن نیز وجود دارد. از طرفی ممکن است در بعضی بروکرها سفارشهای حساب استاندارد به بازار بین بانکی یا اینتربانک متصل نشود و خود بروکر به عنوان خریدار یا فروشنده در طرف دیگر معامله تریدرها قرار داشته باشد.
حساب مینی، میکرو و سنت
حسابهای مینی (Mini)، میکرو (Micro) و سنت (Cent) برای تریدرهایی طراحی شدهاند که حجم معاملات آنها پایینتر است. این نوع حسابها بهجای استفاده از لات استاندارد از مینی لات یا میکرو لات استفاده میکنند تا ترید کردن با سرمایه کم در آنها راحتتر باشد. واحد حجم معامله در این حسابها کسری از یک لات استاندارد است و بهجای ۱۰۰ هزار واحد ممکن است ۱۰ هزار یا ۱۰۰۰ واحد از ارز پایه را به عنوان یک لات در نظر بگیرند. در حساب سنت نیز موجودی حساب بهجای دلار بر حسب سنت ثبت میشود تا تریدرها بتوانند با یک موجودی اندک در آنها ترید کنند. حسابهای مینی و میکرو برای تریدرهای تازهکاری مناسب هستند که یا سرمایه کافی برای حساب استاندارد ندارند یا میخواهند ابتدا شرایط واقعی بازار را با یک سرمایه کم بسنجند و سپس کل سرمایه خود را وارد بازار کنند.
حساب ECN
حساب ایسیان (ECN) یکی از محبوبترین حسابهای معاملاتی فارکس است که بسیاری از تریدرهای حرفهای برای انجام تریدهای خود از آن استفاده میکنند. شبکه ارتباطات الکترونیک (Electronic Communication Network) با اتصال تریدرها به بازیگران بزرگ بازار مثل بانکها و هج فاندها، واسطها را حذف میکند و به آنها اجازه میدهد مستقیماً با هم ترید کنند. حسابهای ECN معمولاً اسپرد بسیار کمی دارند که گاهی به ۰ پیپ هم میرسد. بروکرهای ECN در ازای ارائه این سرویس از تراکنشهای تریدرها مبلغی را به عنوان کمیسیون کسر میکنند.
حساب پم
حساب پم (Percentage allocation management module یا به اختصار PAMM) نوعی حساب معاملاتی برای سرمایهگذاری در فارکس است. اگر دانش یا زمان کافی برای ترید نداشته باشید، با کمک حساب پم میتوانید از سرمایهگذاری در بازار فارکس سود کسب کنید. با استفاده از حساب پم، حساب معاملاتی شما به حساب یک تریدر دیگر متصل شده و تریدهای او روی حساب شما نیز انجام میشود. تفاوت اصلی حساب پم و کپی تریدینگ در این است که در حساب PAMM شما تریدر یا مدیر حساب خود را انتخاب نمیکنید و فقط میتوانید نتیجه نهایی معاملات را ببینید.
حساب اسلامی
حساب اسلامی فارکس که آن را با عناوینی مثل حساب بدون سواپ یا حساب سواپ فری (Swap-free) نیز ارائه میکنند، برای تریدرهایی ساخته شده است که پیرو دین اسلام هستند و به دلایل شرعی امکان پرداخت سواپ یا بهره شبانه را ندارند. در این نوع حسابها سواپ یا کارمزد لازم برای باز نگه داشتن معاملات و انتقال آن به روز معاملاتی بعد حذف شده است تا با احکام و قوانین اسلامی مطابقت داشته باشد. برای جبران مبلغ سواپ معمولاً کارمزدهای متفاوتی از تریدرها دریافت میشود و گاهی میزان اسپرد آنها نیز تغییر میکند تا بروکر متضرر نشود.
انواع سفارش در فارکس
سفارش (Order) در بازار فارکس همان دستوری است که برای اجرای یک معامله صادر میشود. در واقع تریدرها با ثبت سفارش خرید یا فروش، به بروکر میگویند که پوزیشن مورد نیاز آنها باید در چه زمانی و با چه شرایطی باز یا بسته شود. آشنایی با انواع سفارش در فارکس به شما کمک میکند تا تریدهای خود را به صورت حرفهای و دقیقتری انجام دهید و بیشترین سود را از بازار کسب کنید. سفارشهای فارکس در یک دستهبندی کلی به دو دسته سفارش مارکت یا سفارش بازار (Market Order) و سفارشهای پندینگ یا شرطی (Pending Orders) تقسیم میشوند که سفارشهای پندینگ شامل سفارشهای استاپ (Stop) و لیمیت (Limit) است.
بنابراین انواع روشهای سفارشگذاری در فارکس را میتوان به این صورت خلاصه کرد:
سفارش مارکت
در سفارش مارکت (Market Order) یا سفارش بازار، درخواست شما در همان لحظه ثبت سفارش با قیمت لحظهای بازار اجرا میشود. البته به دلیل نوسانهای زیاد ممکن است بین ثبت درخواست شما تا اجرای معامله کمی تأخیر وجود داشته باشد و سفارش شما در قیمت متفاوتی باز یا بسته شود.
سفارش لیمیت
سفارش لیمیت (Limit Order) یا سفارش محدود برای خرید زیر قیمت بازار یا فروش بالای قیمت بازار کاربرد دارد. در واقع وقتی میخواهید سفارش شما با رسیدن به یک قیمت مشخص (قیمت لیمیت) اجرا شود از این سفارش استفاده میکنید. برای مثال اگر قیمت بازار ۱.۰۴۵ است و میخواهید با رسیدن قیمت به ۱.۰۵۰ سفارش فروش یا شورت ثبت کنید، میتوانید بهجای منتظر ماندن، یک سفارش لیمیت فروش (Sell Limit) روی ۱.۰۵۰ قرار دهید تا هنگام رسیدن قیمت به آن بهصورت خودکار اجرا شود. سفارش لیمیت برای زمانی مناسب است که احتمال میدهید قیمت با رسیدن به سطح مورد نظر شما تغییر جهت میدهد و به سمت مخالف برمیگردد.
سفارش استاپ
سفارش استاپ (Stop Order) جلوی اجرای یک سفارش را میگیرد تا اینکه بازار به یک قیمت مشخص (قیمت استاپ) برسد. وقتی میخواهید در جهت حرکت قیمت سفارش ثبت کنید (مثلاً در روند صعودی سفارش خرید ثبت کنید) میتوانید از سفارش استاپ استفاده کنید. در واقع سفارش استاپ برای خرید بالاتر از قیمت بازار یا فروش پایینتر از قیمت بازار کاربرد دارد.
سفارش استاپ لاس
استاپ لاس (Stop Loss) یا حد ضرر سفارشی است که برای بستن یک معامله هنگام رسیدن به یک قیمت مشخص کاربرد دارد. اگر قیمت خلاف جهت پیشبینی شما حرکت کند، استاپ لاس میتواند مانع ضرر کردن بیشتر شما شود. عکس این حالت، یعنی زمانی که قیمت در جهت مطلوب حرکت کند و بخواهید سفارشی را برای بستن معامله در سود ثبت کنید، حد سود یا تیک پرافیت (Take Profit) نامیده میشود.
سفارش تریلینگ استاپ
تریلینگ استاپ (Trailing Stop) یا حد ضرر متغیر یا استاپ دنبالهدار نوع خاصی از استاپ لاس است که در آن، سفارش شما با فاصله مشخصی از قیمت حرکت میکند. اگر قیمت در جهت مطلوب شما پیش برود، تریلینگ استاپ نیز به دنبال آن حرکت میکند، اما اگر قیمت برگردد، تریلینگ استاپ در همان فاصله ثابت میماند و جلوی ضرر بیش از حد شما را میگیرد.
انواع روشهای تحلیل در فارکس
پیشبینی دقیق آینده بازار فارکس امکانپذیر نیست، اما در طول زمان روشهای مختلفی برای تحلیل قیمت و آینده بازار به وجود آمده است که با کمک آنها میتوان حدس و گمانهای دقیقتری نسبت به آینده قیمت داشت. هر یک از این روشها مزایا و معایب خاص خود را دارند و لزوماً نمیتوان یکی از آنها را بهتر از روشهای دیگر دانست.
سه روش مهم برای تحلیل بازار فارکس عبارتند از:
تحلیل تکنیکال
در تحلیل تکنیکال (Technical Analysis) تریدرها به مطالعه چارت قیمت و الگوهای آن میپردازند و سعی میکنند با توجه به رفتار قیمت در گذشته، آینده آن را تا حدی پیشبینی کنند. تشخیص سطوح حمایت و مقاومت (Support and Resistance)، درست کشیدن خط روند (Trend Line) و بررسی رفتار قیمت یا پرایس اکشن (Price Action) از جمله مهارتهای مهم در تحلیل تکنیکال است که با کمک آن میتوانید قیمتهای کلیدی یک ابزار معاملاتی را شناسایی و بر اساس آنها اقدام به خرید یا فروش کنید. ابزارهایی مثل خطوط روند، سطوح فیبوناتچی، اندیکاتورها (Indicators)، الگوهای کلاسیک تحلیل تکنیکال و غیره نیز از جمله ابزارهای کاربردی در این روش تحلیل محسوب میشوند.
تحلیل فاندامنتال
در تحلیل فاندامنتال (Fundamental Analysis) یا تحلیل بنیادی، تمرکز تریدرها روی بررسی عوامل اقتصادی و سیاسی مؤثر بر بازار فارکس است. در تحلیل فاندامنتال معمولاً شاخصهای اقتصادی مهم، نرخ تورم، سیاستهای بانک مرکزی مثل تعیین نرخ بهره (Interest Rate) و رویدادهای ژئوپلیتیک (جغرافیایی-سیاسی) اهمیت زیادی دارند. تحلیل فاندامنتال عمدتاً برای تریدرهایی مناسب است که دید بلندمدت دارند و به دنبال سود گرفتن از نوسانهای کوتاهمدت بازار نیستند. یکی از منابع مهم برای تحلیلگران فاندامنتال، سایت فارکس فکتوری (Forex Factory) است که اخبار فارکس و اطلاعات بنیادی مهمی در آن منتشر میشود.
تحلیل سنتیمنتال
تحلیل سنتیمنت (Sentiment Analysis) یا سنتیمنتال روی بررسی احساسات فعلی تریدرهای بازار تمرکز دارد. در این روش تحلیلی، تریدرها به دنبال درک احساسات سایر تریدرها و سرمایهگذاران نسبت به بازار هستند و بر اساس جهتگیری آنها تصمیم میگیرند که آینده قیمت به چه صورت خواهد بود. برای مثال اگر تشخیص دهند که وضعیت کلی بازار مثبت است و اکثریت فعالان بازار نیز دیدگاه صعودی دارند، از باز کردن پوزیشنهای شورت اجتناب میکنند و در جهت روند احتمالی پوزیشن لانگ میگیرند. البته در تحلیل سنتیمنت معمولاً تریدرها به دنبال شرایطی میگردند که احساسات بازار (مثلاً شاخص ترس و طمع) به اوج خود میرسد و احتمال برگشت روند از آنجا وجود دارد.
استراتژیهای معاملاتی در فارکس
تریدرها برای تصمیمگیری درباره خرید و فروشهای خود در بازار فارکس از روشهایی استفاده میکنند که به مجموع آنها استراتژی معاملاتی (Trading Strategy) میگویند. استراتژی معاملاتی ممکن است بر اساس تحلیل تکنیکال، تحلیل فاندامنتال یا ترکیبی از آنها باشد. انتخاب نوع استراتژی معاملاتی بستگی به هدف تریدر و میزان تجربه و دانش او دارد.
از مهمترین انواع استراتژیهای معاملاتی فارکس میتوان به این موارد اشاره کرد:
- اسکالپ (Scalp): اسکالپ یا اسکلپ یکی از روشهای سریع ترید در فارکس است. در این روش تریدرها با هدف کسب سودهای کوچک از تغییرات جزئی قیمت در بازههای زمانی بسیار کوتاه، تعداد زیادی ترید انجام میدهند. به این دسته از تریدرها اسکالپر یا اسکلپر (Scalper) میگویند.
- ترید روزانه (Day Trading): در این روش، معاملات تریدر در یک روز باز و بسته میشود و تریدر تلاش میکند از نوسانهای روزانه قیمت سود کسب کند.
- سویینگ تریدینگ (Swing Trading): در این روش تریدرها به دنبال سود گرفتن از نوسانهای قیمت در بازههای چند روزه تا چند هفته هستند. تعداد تریدها در این روش کمتر از ترید روزانه است و معمولاً برای تریدرهایی مناسب است که ترجیح میدهند معاملات خود را به مدت طولانیتری باز نگه دارند.
- کپی تریدینگ (Copy Trading): در این روش، تریدرهای مبتدی یا افرادی که فرصت کافی برای ترید ندارند میتوانند استراتژیها و معاملات تریدرهای حرفهای را کپی کنند و مبلغی از سود معاملات را به آنها بپردازند.
- معاملات الگوریتمی (Algorithmic Trading): در این استراتژیها از الگوریتمها و مدلهای ریاضی برای تصمیمگیری سریع و اجرای سریع و خودکار معاملات استفاده میکنند. ابزارهایی مثل اکسپرتها (Expert) یا ربات معاملهگر (Trading Bot) بر اساس این الگوریتمها طراحی شدهاند و به تریدرها اجازه میدهند تا بدون دخالت دستی، معاملات خود را بهصورت خودکار انجام دهند.
مدیریت سرمایه
مدیریت سرمایه (Money Management) یکی از اصول کلیدی برای موفقیت در بازار فارکس است. مدیریت سرمایه شامل مجموعهای از تکنیکها و ابزارها است که به تریدرها کمک میکند تا ریسک معاملات خود را کاهش دهند و سرمایه خود را به شکل بهینهای مدیریت کنند. بدون مدیریت سرمایه مناسب، حتی بهترین استراتژی معاملاتی فارکس نیز ممکن است به شکست منجر شود. تکنیکهایی مثل مدیریت ریسک در ترید (Risk Management)، بررسی وین ریت (Win Rate) یا تعداد معاملات سودده، تعیین استاپ لاس یا حد ضرر (Stop Loss) و حد سود (Take Profit) از کلیدیترین تکنیکهای مدیریت سرمایه در بازار فارکس محسوب میشوند. علاوه بر اینها، یک تریدر باید به اصول روانشناسی در ترید مسلط باشد و بتواند تحت فشار روانی بازار، تصمیمات منطقی و صحیحی بگیرد و اجازه ندهد احساسات او باعث رفتارهای هیجانی و از دست دادن سرمایه شود.
ورود به فارکس
یکی از سؤالات رایج در میان افراد ناآشنا با شغل فارکس این است که تریدر کیست و به چه کسی تریدر میگویند. تریدر (Trader) فردی است که در بازار فارکس یا سایر بازارهای مالی اقدام به خرید و فروش ابزارهای معاملاتی مختلف (مثل جفت ارزها یا سهام شرکتها) میکند. تریدرها میتوانند بهصورت پارهوقت یا تماموقت در بازار فعالیت کنند. البته این به معنای ساده بودن فارکس نیست و برای موفقیت در این بازار، شناخت دقیق مفاهیم پایهای، مدیریت سرمایه و کنترل ریسک اهمیت بسیار زیادی دارد. اگر قصد تبدیل شدن به یک تریدر موفق و سودده را دارید، باید آموزش فارکس و مفاهیم پایهای آن را جدی بگیرید و با یک برنامهریزی دقیق و پلن معاملاتی (Trading Plan) وارد بازار شوید. در غیر این صورت، همیشه ریسک ضرر کردن و از دست رفتن کل سرمایه شما در این بازار وجود دارد.
جمعبندی
بازار فارکس به عنوان بزرگترین بازار مالی جهان، فرصتهای زیادی برای کسب سود و ایجاد یک درآمد پایدار در اختیار افراد قرار میدهد. ورود به بازار فارکس و کسب سودهای تصادفی از آن شاید در نگاه اول جذاب به نظر برسد، اما برای فعالیت مستمر و سودآوری پیوسته در آن باید دانش و مهارت زیادی کسب کنید. در بازار فارکس هرکسی میتواند با هر میزان سرمایهای شروع به خرید و فروش کند، اما برای کسب سود از آن باید به مباحث پایهای مسلط باشید، نظم و دیسیپلین داشته باشید، و اصولی مثل مدیریت ریسک و مدیریت سرمایه را رعایت کنید. بازار فارکس در کنار پتانسیل سودآوری زیاد، با ریسکهای زیادی همراه است. با دانش کافی و استراتژی مناسب، فارکس میتواند به یک شغل حرفهای و سودآور برای شما تبدیل شود.
سؤالات متداول
– آیا فارکس در ایران قانونی است؟
در ایران قانون مشخصی برای فارکس وجود ندارد و اگر با مقاصدی مثل پولشویی یا کلاهبرداری همراه نباشد، جرم محسوب نمیشود. البته از سال ۱۳۹۰ به بعد فعالیت بروکرها، بانکها و ادارات دولتی ایران در فارکس به دلایلی مثل خروج ارز از کشور، وجود شرکتهای هرمی و… ممنوع اعلام شد.
– آیا ترید در فارکس برای ایرانیان امکانپذیر است؟
بله. با وجود بروکرهای متنوعی که به ایرانیان سرویسدهی میکنند و روشهای مختلفی که برای واریز و برداشت ریالی ایجاد شده است، تریدرهای ایرانی میتوانند در فارکس فعالیت داشته باشند و واریز و برداشت انجام دهند.
– ترید در فارکس بهتر است یا ارز دیجیتال؟
انتخاب بین بازار فارکس و ارز دیجیتال (کریپتوکارنسی) بستگی به اهداف، تجربه و ریسکپذیری شما دارد. حجم معاملات و نقدشوندگی بازار فارکس بسیار زیاد است و نسبت به بازار کریپتو نوسانات کمتری دارد. بازار ارز دیجیتال فرصتهایی برای کسب سود زیاد در زمان کوتاه دارد اما معمولاً نوسانات آن بیشتر است و ریسکهای آن نسبت به بازار فارکس بسیار بیشتر است.
– برای شروع فارکس چقدر سرمایه لازم است؟
برای یادگیری فارکس میتوانید از حساب دمو استفاده کنید و نیازی به سرمایه نیست. برای معامله واقعی و کسب سود، باید به حداقل واریز الزامی در بروکر خود توجه کنید که معمولاً شروع آن از مبالغی بین ۱۰ تا ۱۰۰ دلار است. با این حال بهتر است برای اطمینان بیشتر و امکان مدیریت ریسک بهتر، با حداقل ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ دلار شروع کنید. اگر سرمایه کافی نداشته باشید میتوانید از حسابهای مینی و میکرو یا حساب سنت نیز برای شروع استفاده کنید.
– آیا ترید در فارکس بدون سرمایه امکانپذیر است؟
بله. اگر دانش شما برای ترید در فارکس مناسب است اما سرمایه کافی ندارید، میتوانید از خدمات پراپ تریدینگ سرمایه گذار برتر استفاده کنید. با شرکت در چالش این پراپ فرم ایرانی و قبول شدن در آن، یک حساب معاملاتی با سرمایه واقعی در اختیار شما قرار میگیرد که میتوانید با آن ترید کنید.
– آیا فارکس سود دارد؟ سود فارکس چقدر است؟
بازار فارکس فرصتهای زیادی برای کسب سود دارد، اما استفاده از این فرصتها نیاز به تجربه، مهارت و مدیریت ریسک دارد. فارکس سود ثابت و مشخصی ندارد اما بسیاری از تریدرها سود بین ۳ تا ۱۰ درصد در ماه را یک رقم خوب تلقی میکنند. در این بازار در صورت مدیریت نکردن ریسک و پایبند نبودن به اصول مدیریت سرمایه، امکان از دست رفتن کل سرمایه نیز وجود دارد.
– فارکس چه روزهایی تعطیل است؟
فارکس از ساعت ۱:۳۰ بامداد شنبه تا ۱:۳۰ بامداد دوشنبه به وقت تهران تعطیل است، اما با توجه به اینکه در بعضی بروکرها این ساعتها کمی متفاوت است باید معیار دقیق باز و بسته بودن فارکس را ساعت صفر بروکر در نظر بگیرید.
– تفاوت فارکس با بقیه بازارها چیست؟
فارکس یک بازار آنلاین غیرمتمرکز، بسیار نقدشونده و بدون مکان فیزیکی است که بیشترین حجم معاملات را در میان بازارهای جهان دارد. در فارکس امکان خرید و فروش ابزارهای معاملاتی مختلفی وجود دارد و کارمزد معاملات آن نسبت به سایر بازارها بسیار کمتر است.