شاخص PMI یکی از ابزارهای کلیدی در تحلیلهای اقتصادی است که به بررسی روند فعالیتهای اقتصادی در بخشهای تولیدی و خدماتی میپردازد. این شاخص بر اساس نظرسنجی از مدیران خرید شرکتهای بزرگ تهیه میشود و اطلاعات ارزشمندی درباره وضعیت فعلی و آینده اقتصاد ارائه میدهد. شاخص PMI نه تنها برای مدیران شرکتها و تأمینکنندگان، بلکه برای تریدرها و سرمایهگذاران نیز یک شاخص مهم و مؤثر در تصمیمگیریهای اقتصادی و مالی محسوب میشود. در این مقاله به بررسی مفهوم شاخص PMI، نحوه محاسبه آن، مزایا و معایب، و همچنین کاربردهای آن در حوزههای مختلف میپردازیم. تا پایان مطلب با ما همراه باشید.
شاخص PMI چیست؟
شاخص مدیران خرید (Purchasing Managers’ Index) یا همان PMI یکی از شاخصهای اقتصادی مشهور برای بررسی روند اقتصاد در حوزههای تولیدی و خدماتی است. مؤسسه مدیریت تأمین (ISM) که یگ سازمان مدیریت تأمین غیرانتفاعی است، گزارش PMI را بهصورت ماهانه آماده و منتشر میکند. این گزارش با برگزاری یک نظرسنجی ماهانه از مدیران زنجیره تأمین بیش از ۴۰۰ شرکت در ۱۹ صنعت مختلف تهیه میشود و تمام فعالیتها و دیدگاههای آنها را بررسی میکند.
شاخص PMI بهصورت خلاصه نشان میدهد که وضعیت بازار از دیدگاه مدیران خرید شرکتهای بزرگ چگونه است. به عبارت دیگر این شاخص نشان میدهد که آیا بازار در حال توسعه است، آیا رویکرد انقباضی دارد و یا به همان شکل قبلی باقی مانده است. افراد تصمیمگیرنده، تحلیلگران و تریدرها از اطلاعات PMI برای اطلاع از وضعیت فعلی و آینده کسب و کارها استفاده میکنند.
نحوه محاسبه شاخص PMI
اطلاع از نحوه محاسبه شاخص PMI برای تریدرهای فارکس و پراپ تریدینگ ضروری نیست و مؤسسه ISM مسئول انجام محاسبه و انتشار گزارشهاست. با این حال، آشنایی با محاسبات آن به داشتن دید بهتر از این شاخص و نحوه عملکرد آن کمک میکند. فرمول محاسبه PMI بهصورت زیر است:
PMI = (P1 * 1) + (P2 * 0.5) + (P3 * 0)
سه متغیر اصلی این فرمول عبارتند از:
- عدد P1: درصدی از پاسخها که حاکی از بهبود و پیشرفت بودهاند
- عدد P2: درصدی از پاسخها که تغییری را گزارش نکردهاند
- عدد P3: درصدی از پاسخها که حاکی از بدتر شدن اوضاع بودهاند
علاوه بر مؤسسه ISM، شرکت S&P Global نیز گزارش PMI را بهصورت ماهانه محاسبه و منتشر میکند. این سازمانها سؤالات مختلفی را درباره مباحث مهم کسب و کار طرح میکنند و بر اساس جوابهای مدیران خرید، آنها را در یکی از دستههای بهبود یافته، بدون تغییر یا بدتر شده قرار میدهند. بعضی از مهمترین سؤالاتی که در پرسشنامه PMI مطرح میشود عبارتند از:
- حجم سفارشهای جدید
- بازدهی کسب و کار
- وضعیت استخدام و اشتغال
- زمانهای تحویل سفارشات تأمینکننده
- فهرست کالاهای خریداری شده
بر اساس جوابهای مدیران خرید، یک نمره کلی برای PMI آن ماه از ۰ تا ۱۰۰ تعیین میشود. وزن پاسخهای هر شرکت در محاسبات PMI بر اساس سهم آن شرکت در تولید ناخالص داخلی (GDP) آمریکا تعیین میشود. اگر این عدد بالاتر از ۵۰ باشد نشاندهنده توسعه بخش تولید و ساخت و ساز، و اگر پایینتر از ۵۰ باشد، نشاندهنده افول در این بخش است. اگر PMI دقیقاً برابر با ۵۰ باشد یعنی تغییر خاصی نسبت به ماه پیش رخ نداده است.
مزایا و معایب شاخص PMI
شاخص PMI یکی از ابزارهای پرکاربرد و مهم برای تحلیلگران، تریدرها و سیاستگذاران است. با کمک این شاخص میتوان وضعیت فعالیتهای اقتصادی را در بخشهای تولیدی یا خدماتی مختلف بررسی کرد. از آنجایی که PMI بهصورت ماهانه منتشر میشود، راحتتر میتوان روندهای اقتصادی را به کمک آن دنبال کرد. البته PMI در کنار این مزایا، محدودیتها و معایبی نیز به همراه دارد که باید به آنها توجه داشته باشید.
مزایای شاخص PMI
- انتشار منظم و بهموقع: گزارش PMI هر ماه بهصورت منظم منتشر میشود و اطلاعات تازهای درباره فعالیتهای اقتصادی ارائه میکند.
- پیشرو بودن: شاخص PMI یک شاخص پیشرو (Leading Indicator) محسوب میشود و روندهای اقتصادی را کمی زودتر از سایر شاخصها به نمایش میگذارد.
- دید جامع: شاخص PMI یک دید کلی از سفارشهای جدید، تولید، اشتغال، وضعیت تحویل سفارشها و موجودی انبارها ارائه میکند.
- قابلیت مقایسه: شاخص PMI یک شاخص ساده و استاندارد برای مقایسه بازههای زمانی مختلف یا حتی مقایسه وضعیت اقتصادی کشورهای مختلف است.
معایب شاخص PMI
- نمونه کوچک: شاخص PMI بر اساس نظرسنجی از تعداد محدودی از مدیران خرید است و شاید این افراد نتوانند نماینده مناسبی از یک حوزه یا کل اقتصاد باشند.
- برداشتهای شخصی: شاخص PMI بر اساس پاسخهای مدیران خرید محاسبه میشود و ممکن است این پاسخها تحت تأثیر برداشتهای شخصی مدیران یا شرایط موقتی بازار قرار داشته باشد.
- نوسانهای زیاد: زمانی که نتایج PMI نوسانهای زیادی دارد، تحلیل بلندمدت اقتصاد بر اساس آن کمی دشوار میشود.
- امکان بازنگری: ممکن است در آینده بازبینیها و اصلاحاتی در دادههای PMI انجام شود که میتواند تفسیر اولیه را تغییر دهد.
- پوشش ندادن تمام عوامل: عوامل خارجی مختلف مثل رویدادهای ژئوپلیتیک، تغییر در سیاستهای تجاری یا حوادث طبیعی نقش مهمی در وضعیت اقتصاد دارند اما بهخوبی در شاخص PMI بازتاب پیدا نمیکنند.
کاربردهای شاخص PMI
شاخص PMI به دلیل اطلاعات ارزشمندی که از طریق نظرسنجیهای ماهانه ارائه میکند، در حوزههای مختلفی کاربرد دارد. تصمیمگیریهای مهم در حوزههایی مثل مدیریت، تأمین و سرمایهگذاری با کمک اطلاعات PMI بسیار هدفمندتر و بهینهتر میشود. اگر برای تامین سرمایه فارکس از خدمات پراپ تریدینگ سرمایه گذار برتر استفاده کنید، محدودیتی برای ترید کردن در زمان انتشار خبر PMI ندارید و میتوانید از آن برای نیوز تریدینگ یا بهبود استراتژیهای بلندمدت خود در آینده استفاده کنید.
شاخص PMI عمدتاً برای سه دسته از افراد کاربرد بیشتری دارد:
مدیران شرکتها
مدیرانی که قرار است تصمیمات مهمی برای شرکتهای خود بگیرند، از دادههای ماهانه PMI استفاده زیادی میکنند. برای مثال، یک شرکت تولیدکننده خودرو میتواند بر اساس شاخص PMI و سفارشهایی که انتظار میرود در ماههای آینده از سمت مشتریان ثبت شود، درباره تولیدات خود تصمیمگیری کند. بر همین اساس، مدیریت شرکت تصمیم میگیرد که چه قطعات و مواد خامی مثل پلاستیک و فولاد باید برای شرکت خریداری شود. علاوه بر این، فهرست کالاهای موجود نیز که یکی از موارد مطرحشده در نظرسنجی PMI است، روی تولیدات و خریدهای شرکت تأثیر میگذارد.
تأمین کنندگان
تأمین کنندگان نیز مثل مدیران شرکتها میتوانند از PMI برای تصمیمگیریهای خود استفاده کنند. برای مثال، تأمین کننده قطعات مورد نیاز یک شرکت خودروسازی با استفاده از PMI مقدار محصولات مورد نیاز مشتریان خود را تخمین میزند. علاوه بر این، تأمین کننده متوجه میشود که مشتریان او در حال حاضر چقدر کالا و محصول در انبار دارند. بر اساس اطلاعاتی که PMI درباره میزان عرضه و تقاضا ارائه میکند، تأمین کنندگان متوجه میشوند که باید قیمتها را چطور تنظیم کنند. مثلاً اگر قرار است یک شرکت خودروسازی در آینده سفارشهای زیادی داشته باشد، احتمالاً سمت تأمین کننده راحتتر میتواند قیمتها را افزایش دهد.
تریدرها و سرمایهگذاران
تریدرها و سرمایهگذاران از شاخص PMI به عنوان یکی از نشانگرهای مهم وضعیت اقتصادی استفاده میکنند. این شاخص در تحلیل فاندامنتال بازارهای مالی کاربرد زیادی دارد و به کمک آن میتوانند تغییرات احتمالی در روند کلی اقتصاد، تولید ناخالص داخلی، تولیدات صنایع و وضعیت اشتغال را تا حدی پیشبینی کنند. تریدرها و سرمایهگذاران با دنبال کردن مقدار PMI و تغییرات آن میتوانند دیدگاههای خوبی نسبت به آینده صنایع مختلف و ارزهای مرتبط با آنها به دست بیاورند و بر همین اساس استراتژیهای بلندمدت خود را تنظیم کنند.
تحلیل شاخص PMI
به طور کلی شاخص PMI بالای ۵۰ (یا ۵۰ درصد) نشاندهنده رشد و توسعه بخشهای تولیدی در آمریکا نسبت به ماه قبل است. اگر شاخص زیر ۵۰ باشد یعنی رشد اقتصادی رو به کاهش بوده است و وضعیت انقباضی دارد. اگر شاخص دقیقاً روی ۵۰ باشد یعنی تعداد کسب و کارهایی که وضعیت بهتری را گزارش کردهاند با کسب و کارهایی که وضعیت آنها بدتر گزارش شده، برابر است. شاخص PMI تأثیر زیادی روی جفت ارزهای مرتبط با دلار آمریکا (USD) دارد، چرا که بالا رفتن PMI به معنای تقویت دلار و کاهش آن به معنای تضعیف این ارز است که میتواند جفت ارزهای مهم بازار را تحت تأثیر قرار دهد.
یکی از اعداد کلیدی در تحلیل PMI، سطح ۴۳.۲ است، چرا که اگر شاخص PMI برای مدتی بالای این عدد بماند، نشاندهنده رشد کلی اقتصاد آمریکاست. برای مثال، در ژوئن ۲۰۱۶ شاخص PMI برابر ۵۳.۲ بود که نشان داد اقتصاد آمریکا برای هشتاد و پنجمین ماه متوالی در حال رشد و توسعه است. این روند از ژوئن ۲۰۰۹ و زمانی آغاز شد که PMI از سطح مهم ۴۲.۲ عبور کرد و این اتفاق بهصورت تصادفی با بهبود اقتصادی پس از بحران مالی ۲۰۰۹ همزمان شد.
نکات مهم برای استفاده از PMI در فارکس و پراپ تریدینگ
تریدرهای فارکس و پراپ تریدینگ میتوانند با تحلیل دقیق شاخص مدیران خرید (PMI) تصمیمات معاملاتی بهتری بگیرند. برای استفاده مؤثر از PMI در پراپ تریدینگ و فارکس به نکات زیر توجه داشته باشید:
- فقط به جزئیات گزارش اکتفا نکنید و به اطلاعات مهمی مثل تولید، اشتغال و غیره نیز توجه داشته باشید.
- سطوح کلیدی PMI مثل ۴۳.۲ و سطوح مهم سایر شاخصها مثل شاخص اشتغال و تولید را در کنار هم تحلیل کنید.
- پیش از انتشار خبر PMI درباره پوزیشنهای خود تصمیمگیری کنید و حتماً برای معاملات باز خود حد ضرر قرار دهید.
- صرفاً به PMI متکی نباشید و سایر شاخصها و عوامل اقتصادی را نیز در تحلیلهای خود در نظر بگیرید.
- به تغییرات پیوسته و بلندمدت PMI توجه داشته باشید و بر اساس نوسانهای کوتاهمدت آن تصمیم نگیرید.
جمعبندی
شاخص PMI به عنوان یک ابزار تحلیلی قدرتمند، نقش مهمی در تحلیل فاندامنتال بازار و بررسی روندهای اقتصادی ایفا میکند. این شاخص با ارائه اطلاعات مهم و بهروز، به مدیران شرکتها، تأمینکنندگان، تریدرها و سرمایهگذاران کمک میکند تا تصمیمات بهینهتری در زمینههای مختلف بگیرند. با این حال، PMI نیز مثل هر شاخص دیگری محدودیتهای خاص خود را دارد که باید در تحلیلها به آنها توجه کنید. استفاده از PMI در کنار سایر شاخصهای اقتصادی میتواند به درک بهتر وضعیت اقتصاد و پیشبینی روندهای آینده آن کمک کند.
سؤالات متداول
– آیا PMI فقط در آمریکا استفاده میشود؟
خیر. کشورها و سازمانهای مختلفی گزارش PMI را تهیه و منتشر میکنند، اما به دلیل تأثیر PMI آمریکا روی دلار و جفت ارزهای مهم فارکس، گزارش PMI آمریکا برای تریدرها و تحلیلگران اهمیت بیشتری دارد.
– شاخص PMI چه بخشهایی را پوشش میدهد؟
اصل تمرکز شاخص PMI روی بخشهای تولید یا ساخت و ساز (Manufacturing) و خدمات است و بیش از ۴۰۰ شرکت در ۱۹ صنعت مختلف را در بر میگیرد.
– شاخص PMI چطور محاسبه میشود؟
برای محاسبه PMI یک نظرسنجی ماهانه از مدیران خرید شرکتها انجام میشود تا دیدگاه خود را درباره وضعیت گذشته و آینده سفارشها، موجودیها، اشتغال و غیره بیان کنند. سپس بر اساس اینکه جوابها رو به بهبود، رو به افول یا بدون تغییر بودهاند شاخص PMI محاسبه و در قالب یک عدد از ۰ تا ۱۰۰ بیان میشود.
– شاخص PMI چه مواردی را نظرسنجی میکند؟
نظرسنجی شاخص PMI موارد مهمی مثل حجم سفارشهای جدید، بازدهی کسب و کار، وضعیت اشتغال، تحویلها و فهرست کالاهای خریداری شده را از مدیران جویا میشود.
– شاخص PMI چه اهمیتی در فارکس و پراپ تریدینگ دارد؟
بالا رفتن شاخص PMI به تقویت ارز هر کشور کمک میکند و از این طریق تأثیر قابل توجهی روی نرخ تبدیل ارزهای مختلف به یکدیگر میگذارد. به همین دلیل تریدرها از آن برای تنظیم استراتژیهای معاملاتی و تحلیل فاندامنتال بازار کمک میگیرند.
– سیاستگذاران چگونه از دادههای PMI استفاده میکنند؟
سیاستگذاران از دادههای PMI برای تنظیم سیاستهای پولی استفاده میکنند. برای مثال اگر PMI نشاندهنده کاهش فعالیت اقتصادی باشد، با روشهایی مثل کاهش نرخ بهره به تقویت رشد اقتصاد کمک میکنند.