«مدیریت سرمایه گذاری» یا «سرمایه گذاری مدیریت شده»؟

⚖️ مدیریت سرمایه گذاری شخصی یا مدیریت شده: کدام برای شما مناسب است؟

برای مدیریت سرمایه گذاری در بازارهای مالی معمولاً دو روش کلی وجود دارد: مدیریت سرمایه به صورت شخصی و یا سپردن سرمایه به متخصصان و شرکت‌های سبدگردانی. هر یک از این روش‌ها مزایا و معایب خاص خود را دارند و برای طیف خاصی از سرمایه‌گذاران مناسب هستند. بنابراین افراد باید بر اساس شرایط و انتظارات شخصی خود تصمیم بگیرند که کدام روش برای مدیریت سرمایه آنها مناسب‌تر است و سود بیشتری به آنها می‌رساند. در این مقاله بررسی می‌کنیم که تفاوت مدیریت سرمایه گذاری با سرمایه گذاری مدیریت شده چیست و هر یک از آنها چه مزایا و معایبی دارند. پیشنهاد می‌کنیم تا پایان مطلب با ما همراه باشید.

💰️ مدیریت سرمایه گذاری به صورت شخصی

مدیریت سرمایه گذاری شخصی (Self-Directed Investing یا به اختصار SDI) که با عنوان سرمایه‌گذاری خودگردان و «Do-It-Yourself (DIY) investing» نیز شناخته می‌شود، روشی است که در آن سرمایه‌گذار شخصاً مسئولیت تمام تصمیمات مربوط به سرمایه‌گذاری خود را بر عهده می‌گیرد. این مسئولیت شامل انتخاب نوع دارایی‌ها (مثل ارز، سهام، اوراق قرضه، ارزهای دیجیتال، املاک و مستغلات و غیره)، تعیین بهترین زمان برای خرید و فروش، و همچنین مدیریت ریسک سبد دارایی‌ها می‌شود.

موفقیت در این روش نیازمند صرف زمان قابل توجه برای تحقیق، تحلیل بازار و یادگیری مداوم است. سرمایه‌گذار باید به طور پیوسته دانش خود را به‌روز نگه دارد و روندهای بازار را دنبال کند. در نهایت، تمام سود و زیان ناشی از تصمیمات سرمایه‌گذاری مستقیماً متوجه خود فرد خواهد بود.

🔍️ مزایا و معایب مدیریت سرمایه گذاری به صورت شخصی

داشتن کنترل کامل روی سرمایه‌گذاری و نحوه مدیریت دارایی‌ها جذابیت زیادی برای سرمایه‌گذاران دارد، اما این کنترل کامل مثل یک شمشیر دو لبه عمل می‌کند. همانطور که در این روش، قدرت انتخاب و تصمیم‌گیری در اختیار خود فرد است، مسئولیت کامل سود و ضررها نیز بر عهده خود اوست و هیچ کس مسئولیتی بابت پرداخت سود تضمینی یا جبران ضررهای او ندارد. بنابراین اگر افراد تجربه کافی در سرمایه‌گذاری نداشته باشند، ممکن است با تصمیمات احساسی و اشتباه، سرمایه خود را از دست بدهند.

به‌طور کلی، مزایا و معایب مدیریت سرمایه گذاری شخصی عبارتند از:

✅️ مزایا

• 🟢️ کنترل و انعطاف‌پذیری حداکثری: یکی از بزرگترین مزایای این روش، توانایی انتخاب دقیق دارایی‌ها و پیاده‌سازی استراتژی‌های خاص سرمایه‌گذاری است. سرمایه‌گذار می‌تواند در طیف وسیعی از دارایی‌ها سرمایه‌گذاری کند و با استراتژی دلخواه خود پیش برود.
• 🟢️ هزینه‌های بالقوه کمتر: چون در این روش، مدیریت سرمایه گذاری بر عهده خود شخص است، هزینه‌ای بابت مدیریت حساب یا سبدگردانی به شخص یا شرکت دیگری پرداخت نمی‌شود. بنابراین هزینه‌های کلی این روش در مقایسه با شرکت‌های سبدگردانی و صندوق‌های سرمایه‌گذاری کمتر است و روی سود نهایی سرمایه‌گذاران نیز تأثیر دارد.
• 🟢️ یادگیری و توسعه مهارت‌های مالی: فرآیند مدیریت شخصی سرمایه، یک تجربه یادگیری عملی و ارزشمند است. سرمایه‌گذاران با درگیر شدن مستقیم در تحلیل‌ها و تصمیم‌گیری‌ها، دانش و درک عمیق‌تری از بازارهای مالی و اصول سرمایه‌گذاری کسب می‌کنند.
• 🟢️ پتانسیل سودآوری بیشتر: با داشتن آزادی عمل در انتخاب استراتژی‌ها و دارایی‌ها، پتانسیل کسب بازدهی بالاتر وجود دارد، البته به شرطی که تصمیمات آگاهانه و درستی اتخاذ شوند.

🚫️ معایب

• 🔴️ نیاز به زمان، دانش و مهارت قابل توجه: این روش نیازمند صرف زمان زیاد برای تحقیق، تحلیل و مدیریت پورتفولیو است. علاوه بر این، سرمایه‌گذاران باید دانش کافی درباره بازارهای مالی داشته باشند و ابزارها و روش‌های تحلیل بازار را به خوبی بشناسند.
• 🔴️ فشار روانی و نیاز به کنترل احساسات: در بازارهای پر از نوسان، تصمیم‌گیری درباره سرمایه‌گذاری و خرید یا فروش دارایی‌ها می‌تواند استرس و فشار زیادی به افراد وارد کند. در چنین شرایطی، سرمایه‌گذار باید بتواند بر احساساتی مثل ترس و طمع غلبه کند و از تصمیم‌گیری‌های هیجانی بپرهیزد.
• 🔴️ احتمال ضررهای سنگین: بدون دانش و تجربه کافی، احتمال اتخاذ تصمیمات نادرست و در نتیجه، متحمل شدن ضررهای سنگین بیشتر است. در مدیریت سرمایه گذاری به روش شخصی، ممکن است افراد به‌جای استدلال منطقی، بر اساس احساسات لحظه‌ای خود تصمیم‌گیری کنند و با یک اشتباه، کل سرمایه خود را از دست بدهند.
• 🔴️ سخت‌تر شدن مدیریت ریسک: در مدیریت سرمایه شخصی، تنوع بخشیدن به سبد دارایی‌ها و سرمایه‌گذاری در حوزه‌های مختلف سخت‌تر است. به همین دلیل، مدیریت ریسک سرمایه‌گذاری برای افراد با چالش‌های بیشتری همراه خواهد بود.

🪙️ سرمایه گذاری مدیریت شده چیست؟

سرمایه گذاری مدیریت شده (Managed Investing) روشی است که در آن، سرمایه‌گذار مدیریت تمام یا بخشی از سرمایه خود را به یک فرد یا نهاد متخصص و حرفه‌ای می‌سپارد. این متخصصان که می‌توانند مدیران پورتفولیو یا سبدگردان، مشاوران مالی، یا مدیران صندوق‌های سرمایه‌گذاری باشند، از دانش، تجربه و منابع تحلیلی خود برای اتخاذ تصمیمات سرمایه‌گذاری به نیابت از سرمایه‌گذار استفاده می‌کنند.

در این روش، معمولاً سرمایه‌گذاران اهداف مالی، میزان ریسک‌پذیری و انتظارات خود را با مشاورهای سرمایه‌گذاری یا سبدگردان‌ها مطرح می‌کنند و مشاوران نیز روش‌های پیشنهادی و شرایط هر یک از آنها را به سرمایه‌گذاران توضیح می‌دهند. در سرمایه گذاری مدیریت شده، مدیر حساب یا سبدگردان باید با چیدن یک سبد متنوع از دارایی‌ها و بررسی دوره‌ای آن، ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش و سود بالقوه آن را افزایش دهند. در پایان دوره سرمایه‌گذاری، درصدی از سود به سبدگردان می‌رسد و مابقی آن به سرمایه‌گذار پرداخت می‌شود.

🔍️ مزایا و معایب سرمایه گذاری مدیریت شده

در سرمایه گذاری به روش مدیریت شده، یک شخص باتجربه یا یک شرکت متخصص در زمینه سرمایه‌گذاری مسئولیت مدیریت کردن سرمایه افراد را بر عهده می‌گیرد. به همین دلیل احتمال سودآور شدن سرمایه‌گذاری بیشتر است و بار تصمیم‌گیری و تحلیل بازار نیز از دوش سرمایه‌گذاران برداشته می‌شود. البته در این حالت بخشی از سود به عنوان کمیسیون به سبدگردان پرداخت می‌شود و سود نهایی سرمایه‌گذاران نسبت به مدیریت سرمایه گذاری به صورت شخصی کاهش می‌یابد.

مهم‌ترین مزایا و معایب سرمایه گذاری مدیریت شده عبارتند از:

✅️ مزایا

• 🟢️ دسترسی به تخصص و تجربه حرفه‌ای: در این روش، سرمایه‌گذاران از دانش و تجربه افراد یا شرکت‌های متخصص بهره‌مند می‌شوند و از این طریق، احتمال سودآوری و رشد سرمایه خود را افزایش می‌دهند.
• 🟢️ صرفه‌جویی در زمان و راحتی: این روش برای افراد پرمشغله یا کسانی که علاقه‌ای به درگیری روزانه با مسائل مالی ندارند، ایده‌آل است، چون نیازی به صرف زمان زیاد برای تحقیق و مدیریت سرمایه‌گذاری‌ها ندارد و مدیر حساب تمام کارهای لازم را انجام می‌دهد.
• 🟢️ تنوع‌بخشی حرفه‌ای و مدیریت ریسک: مدیران حرفه‌ای معمولاً سرمایه افراد زیادی را مدیریت می‌کنند و این موضوع به آنها اجازه می‌دهد تا سبدهای متنوعی را تشکیل دهند. در نتیجه، ریسک سرمایه‌گذاری آنها در مقایسه با مدیریت شخصی بسیار کمتر است.
• 🟢️ انضباط در سرمایه‌گذاری: مدیران حرفه‌ای کمتر تحت تأثیر احساسات و جو لحظه‌ای بازار قرار می‌گیرند و معمولاً به استراتژی‌های بلندمدت و از پیش تعیین‌شده خود پایبند هستند. این نظم و انضباط، جلوی بسیاری از تصمیمات اشتباه را می‌گیرد و احتمال کسب سود را افزایش می‌دهد.
• 🟢️ دسترسی به فرصت‌های خاص: بعضی صندوق‌ها و مدیران سرمایه، امکان دسترسی به بازارها یا دارایی‌هایی را فراهم می‌کنند که ورود به آن‌ها برای سرمایه‌گذاران شخصی بسیار دشوار، پرهزینه یا حتی غیرممکن است. بازارهای بین‌المللی خاص یا سرمایه‌گذاری در شرکت‌های خصوصی از جمله این فرصت‌ها به حساب می‌آیند.

🚫️ معایب

• 🔴️ هزینه‌ها و کارمزدها: خدمات مدیریت سرمایه حرفه‌ای رایگان نیست و سرمایه‌گذاران باید کارمزد مدیریت حساب و سایر هزینه‌های مرتبط با سبدگردانی و خدمات مرتبط با آن را بپردازند. این هزینه‌ها معمولاً به صورت درصدی از کل سرمایه یا سود حاصل از سرمایه‌گذاری تعیین می‌شود و مقدار آن به شخص یا شرکت سبدگردان بستگی دارد.
• 🔴️ کنترل کمتر بر تصمیمات: در این روش، سرمایه‌گذار کنترل مستقیمی بر انتخاب تک‌تک دارایی‌ها یا زمان دقیق معاملات ندارد و این تصمیمات به مدیر واگذار می‌شود. در نتیجه، سرمایه‌گذاران باید به شرکت یا فرد انتخابی خود اعتماد داشته باشند تا بتوانند سرمایه خود را با خیال آسوده به او بسپارند.
• 🔴️ ریسک انتخاب مدیر یا صندوق نامناسب: عملکرد سرمایه‌گذاری به شدت به مهارت، تجربه و صداقت مدیر یا صندوق بستگی دارد. حتی افراد باتجربه نیز ممکن است در یک بازه زمانی خاص، عملکرد ضعیف‌تری نسبت به شاخص کل بازار داشته باشند و سرمایه‌گذاران باید هنگام واگذار کردن سرمایه خود، ریسک‌های این موضوع را در نظر بگیرند.
• 🔴️ حداقل سرمایه‌گذاری اولیه: بعضی مدیران، صندوق‌ها یا شرکت‌های سبدگردانی ممکن است حداقل سرمایه اولیه بالایی را برای شروع در نظر بگیرند و برای سرمایه‌های کوچک، خدماتی ارائه نکنند. در این صورت، بسیاری از سرمایه‌گذاران فرصت همکاری با آنها را از دست خواهند داد.
• 🔴️ امکان ابهام و عدم شفافیت در سرمایه‌گذاری: اغلب مدیران و صندوق‌های سرمایه‌گذاری، گزارش‌های دوره‌ای منظمی را درباره ترکیب سبدهای معاملاتی و میزان دارایی‌ها ارائه می‌کنند. با این حال، ممکن است بعضی از آنها شفافیت کمتری داشته باشند و تمام جزئیات سرمایه‌گذاری‌ها را در اختیار سرمایه‌گذاران قرار ندهند.

⚖️ مقایسه مدیریت سرمایه گذاری شخصی و حرفه‌ای

انتخاب بین مدیریت سرمایه به صورت شخصی یا سپردن سرمایه به یک سبدگردان حرفه‌ای، یک موضوع نسبی است و هیچ یک از این روش‌ها ذاتاً بهتر از دیگری نیستند. هرچه کنترل و اختیارات افراد روی سرمایه‌گذاری بیشتر باشد، ریسک و مسئولیت آن نیز به همان نسبت افزایش پیدا می‌کند. در مقابل، کاهش اختیارات و تصمیم‌گیری‌ها باعث راحتی و آرامش ذهنی سرمایه‌گذاران می‌شود، اما سود نهایی آنها را کاهش می‌دهد. سرمایه‌گذاران باید با مقایسه ویژگی‌های این دو روش، مشخص کنند که کدام یک با نیازها و اهداف آنها مطابقت بیشتری دارد.

🔑️ نکات مهم برای انتخاب روش مدیریت سرمایه گذاری

انتخاب بهترین روش مدیریت سرمایه گذاری یک موضوع شخصی است و به عوامل متعددی بستگی دارد، اما با در نظر داشتن نکات زیر می‌توانید انتخاب هوشمندانه‌ای داشته باشید و بیشترین سود را از سرمایه‌گذاری‌های خود ببرید.

• ✔️ ارزیابی میزان ریسک‌پذیری (Risk Tolerance): پیش از شروع سرمایه‌گذاری، مشخص کنید که چقدر با احتمال از دست دادن بخشی از سرمایه خود در ازای کسب سود بیشتر راحت هستید. اگر ریسک‌پذیری پایینی دارید، احتمالاً سپردن سرمایه به یک متخصص و سبدگردان گزینه مناسب‌تری برای شما خواهد بود.
• ✔️ تعیین اهداف مالی: مشخص کنید که هدف شما از سرمایه‌گذاری چیست و چه انتظاراتی از سرمایه‌گذاری خود دارید. مثلاً اگر دوست دارید کنترل سرمایه و دارایی‌های خریداری شده کاملاً در اختیار شما باشد، ممکن است سرمایه‌گذاری از طریق شرکت‌ها و صندوق‌ها چندان مناسب نباشد.
• ✔️ شروع با گام‌های کوچک: اگر به مدیریت شخصی علاقه‌مندید اما تجربه کافی ندارید، می‌توانید با بخش کوچکی از سرمایه خود شروع کنید و به تدریج با افزایش دانش و تجربه‌تان، حجم سرمایه‌گذاری مستقیم خود را افزایش دهید.
• ✔️ ترکیب دو روش: هیچ الزامی برای انتخاب تنها یک روش وجود ندارد. امکان استفاده همزمان از هر دو روش نیز وجود دارد. برای مثال، می‌توانید بخش اصلی سرمایه خود را به صندوق‌های سرمایه‌گذاری یا یک مدیر حرفه‌ای بسپارید و بخش کوچکتری را برای یادگیری و تجربه، شخصاً مدیریت کنید.
• ✔️ تحقیق در مورد مدیران و صندوق‌ها: اگر سرمایه‌گذاری مدیریت‌شده را انتخاب می‌کنید، قبل از سپردن سرمایه خود، در مورد سابقه عملکرد، استراتژی سرمایه‌گذاری، میزان هزینه‌ها و کارمزدها، و اعتبار مدیر یا صندوق به دقت تحقیق کنید.
• ✔️ بازنگری دوره‌ای: شرایط مالی، اهداف و میزان ریسک‌پذیری شما ممکن است در طول زمان تغییر کند. بنابراین باید به صورت دوره‌ای بررسی کنید که آیا از نحوه مدیریت سرمایه خود رضایت دارید یا خیر. سپس در صورت نیاز، روش مدیریت سرمایه گذاری خود را تغییر دهید و اصلاحات لازم را اعمال کنید.

✍️ جمع‌بندی

مدیریت سرمایه گذاری در بازارهای مالی، هم به صورت شخصی و هم با کمک گرفتن از متخصصان امکان‌پذیر است. در مدیریت شخصی، کنترل کامل دارایی‌ها در اختیار سرمایه‌گذاران است، اما مسئولیت تصمیم‌گیری درباره سرمایه‌گذاری‌ها و چیدمان سبد دارایی‌ها نیز بر عهده خود آنهاست. در سرمایه گذاری مدیریت شده، افراد تقریباً کنترلی روی ترکیب دارایی‌های خود ندارند و تصمیمات بر عهده مدیر حساب است، اما احتمال سودآور شدن سرمایه‌گذاری نیز بیشتر از روش شخصی خواهد بود. با شناخت دقیق روحیات و شخصیت خود و با در نظر گرفتن دانش و تجربه می‌توانید یکی از این دو روش را برای سرمایه‌گذاری انتخاب کنید و نهایت بهره را از سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی ببرید.

❓ سوالات متداول

🔹️ مدیریت سرمایه گذاری به روش شخصی بهتر است یا سپردن سرمایه به متخصص؟

▫️ این روش‌ها به خودی خود بد یا خوب نیستند و انتخاب بین آنها به عوامل زیادی مثل میزان تجربه و دانش شما در سرمایه‌گذاری، اهداف و انتظارات، افق زمانی سرمایه‌گذاری و غیره بستگی دارد.

🔹️ آیا می‌توانم همزمان از هر دو روش مدیریت سرمایه‌گذاری شخصی و سرمایه‌گذاری مدیریت‌شده استفاده کنم؟

▫️ بله. بسیاری از سرمایه‌گذاران ترکیبی از این دو روش را به کار می‌گیرند. مثلاً ممکن است بخش اصلی سرمایه خود را به صندوق‌های سبدگردان بسپارند و با بخش کمی از سرمایه خود به مدیریت شخصی بپردازند.

🔹️ حداقل سرمایه برای شروع سرمایه‌گذاری مدیریت شده چقدر است؟

▫️ این مبلغ بسته به نوع خدمات مدیریت شده بسیار متفاوت است. در مواردی مثل خرید صندوق‌های قابل معامله ETF معمولاً امکان شروع سرمایه گذاری با مبالغ بسیار کم نیز وجود دارد، اما در سبدگردانی ممکن است افراد یا شرکت‌ها با سرمایه‌های کم کار نکنند.