تحلیل تکنیکال یکی از روشهای اصلی تحلیل بازارهای مالی است که در انواع بازارها از جمله بازار کریپتو کاربرد دارد. در تحلیل تکنیکال کریپتو، تمرکز اصلی روی نمودار قیمت است و عواملی مثل کاربردهای توکن یا پروژه و تیم توسعهدهنده آن مستقیماً بررسی نمیشوند. اگر از پراپ تریدینگ برای تامین سرمایه کریپتو استفاده میکنید، حتماً باید با تحلیل تکنیکال کریپتو آشنا باشید تا بتوانید سرمایه خود را بهتر مدیریت کنید و تصمیمات بهتری درباره ورود و خروج معاملات خود بگیرید. در این مقاله با اصول اولیه تحلیل تکنیکال در بازار کریپتو آشنا میشویم و کاربردهای این روش تحلیل را بررسی میکنیم. پیشنهاد میکنیم تا پایان مطلب با ما همراه باشید.
تحلیل تکنیکال چیست؟
تحلیل تکنیکال (Technical Analysis) روشی برای تجزیه و تحلیل بازارهای مالی است که بر اساس دادههای گذشته بازار مثل تاریخچه قیمت، حجم معاملات و الگوهای تشکیلشده در نمودار قیمت کار میکند. پیشفرض اصلی تحلیل تکنیکال این است که تاریخ دوباره تکرار میشود و با بررسی اتفاقاتی که در گذشته بازار رخ داده است، میتوان رفتار احتمالی آن را در آینده پیشبینی کرد. مزیت تحلیل تکنیکال نسبت به بسیاری از روشها این است که مختص یک بازار خاص نیست و میتوان از آن در بازار کریپتو، فارکس، بورس، کالا و غیره استفاده کرد.
نظریه داو در تحلیل تکنیکال
اغلب دیدگاههایی که در تحلیل تکنیکال امروزی میبینیم، از نظریات چارلز داو (Charles Dow) گرفته شده است. داو یکی از ژورنالیستهای مشهور آمریکایی بود که راهاندازی وال استریت ژورنال و توسعه شاخص داوجونز (DJI) از جمله کارهای مهم او به حساب میآید.
بر اساس نظریات داو:
- همه چیز در قیمت لحاظ شده است، یعنی تمامی اطلاعات مرتبط با یک دارایی، از قبل در قیمت تأثیر گذاشته است و با تحلیل کردن قیمت، در واقع کل این اطلاعات را تحلیل کردهایم.
- روندهای صعودی (Bullish) و نزولی (Bearish) دو روند اصلی بازار هستند. روندهای ثانویه یا فرعی نیز زمانی رخ میدهند که قرار است در بازار صعودی یک اصلاح یا در بازار نزولی یک حرکت رو به بالا انجام شود.
- روندهای اصلی بازار از سه مرحله انباشت (Accumulation)، مشارکت عمومی (Public Participation) و توزیع (Distribution) تشکیل شدهاند. در مرحله اول سرمایهگذاران حرفهای و پول هوشمند وارد میشود، در مرحله دوم سرمایهگذاران عمومی وارد میشوند و در مرحله سوم سرمایهگذاران اولیه شروع به خارج شدن از معامله میکنند.
- شاخصهای مختلف بازار باید همخوانی داشته باشند. به عبارت دیگر، سیگنالی که از یک شاخص دریافت میشود باید با سایر سیگنالها همسو باشد تا بتوان روند جدید بازار را تأیید کرد.
- حجم معاملات باید روند بازار را تأیید کند. در بازار صعودی انتظار میرود حجم معاملات افزایش پیدا کند و در بازار نزولی نیز شاهد کاهش حجم باشیم. اگر بین حجم و روند ناهماهنگی رخ دهد، امکان تغییر روند وجود دارد.
- تا زمانی که برگشت قیمتی قطعی رخ نداده باشد، روند ادامه دارد. یعنی تا زمانی که نشانههای واضحی از تغییر روند دیده نشود، بازار در همان جهت قبلی خود حرکت میکند.
مفاهیم پایهای تحلیل تکنیکال کریپتو
برای بررسی نمودار قیمت در تحلیل تکنیکال باید ابتدا با مفاهیم پایهای آن آشنا باشید. اصول و مفاهیم پایهای تحلیل تکنیکال عبارتند از:
روندهای بازار (Trends)
بازارهای مالی مثل کریپتو معمولاً در یکی از روندهای صعودی، نزولی یا خنثی قرار دارند. در روند صعودی، قیمت یا در حال تشکیل سقفها و کفهای بالاتر است و به سمت بالا حرکت میکند. در روند نزولی، دائماً سقف و کفهای پایینتری تشکیل میشود و روندهای خنثی یا رنج (Range) زمانی رخ میدهند که بازار هنوز تصمیم قطعی برای حرکت به سمت بالا یا پایین نگرفته است. هر زمان که شکست قیمت (Breakout) رخ دهد، روند رنج یا خنثی به پایان میرسد و قیمت وارد روند صعودی یا نزولی جدیدی میشود.
نکته مهم درباره روندها این است که همیشه در جهت روند ترید کنید، یعنی ابتدا مطمئن شوید که روند کلی بازار چیست و سپس در همان جهت به دنبال موقعیتهای معاملاتی مناسب بگردید. ترید خلاف جهت روند، ریسک معاملات و تعداد ضررهای احتمالی شما را بالاتر میبرد.
سطوح حمایت و مقاومت (Support & Resistance)
سطوح حمایت و مقاومت، نقاطی از نمودار هستند که قیمت نسبت به آنها واکنش نشان میدهد. سطح حمایتی سطحی است که به عنوان یک کف قیمتی عمل میکند و اجازه نمیدهد قیمت از آن پایینتر برود. سطح مقاومت نیز مثل یک سقف، جلوی صعود بیشتر قیمت را میگیرد. وقتی تریدرها نسبت به یک قیمت خاص واکنش نشان میدهند، احتمال دارد در آینده نیز نسبت به آن واکنش مشابهی داشته باشند. در نتیجه، این قیمت میتواند به عنوان یک سطح حمایت یا مقاومت عمل کند.
سطوح حمایت و مقاومت میتوانند تغییر کنند و به یکدیگر تبدیل شوند. یعنی اگر یک سطح مقاومتی شکسته شود و قیمت از آن عبور کند، در برگشت قیمت احتمال دارد همین سطح به عنوان یک سطح حمایتی جدید عمل کند و تریدرها نسبت به آن واکنش نشان دهند.
حجم معاملات (Volume)
یکی از شاخصهای مهم تحلیل تکنیکال، حجم معاملات است که نشان میدهد در یک بازه زمانی مشخص، چه مقدار از یک دارایی معامله شده است. بالا بودن حجم نشانهٔ این است که تریدرهای زیادی در حال معامله یک ارز دیجیتال هستند و ممکن است حرکت قدرتمندی در آن جهت دیده شود. مثلاً اگر در هنگام شکسته شدن یک سطح حمایت یا مقاومت، حجم معاملات نیز افزایش قابل توجهی داشته باشد، احتمال تشکیل روند جدید بیشتر میشود و میتوان این افزایش حجم را نشانهای برای تأیید شکست تلقی کرد.
گاهی ممکن است حجم، حرکت قیمت را تأیید نکند. از این حالت میتوان برای تشخیص شکستهای جعلی (Fake Breakout) استفاده کرد. مثلاً اگر قیمت یک سطح مهم را بشکند اما حجم معاملات زیاد نباشد، احتمال دارد شکست جعلی باشد و قیمت دوباره به سطح قبلی خود برگردد.
نمودار کندل استیک (Candlestick)
نمودارهای کندل استیک یا شمع ژاپنی یکی از رایجترین انواع نمودارهای قیمت در بازارهای مالی هستند. هر یک از کندلها یا شمعهای ژاپنی در این نمودارها، اطلاعاتی را درباره قیمت باز شدن، قیمت بسته شدن، بیشترین و کمترین قیمت در یک بازه زمانی مشخص ارائه میکنند. علاوه بر این، کندلها ممکن است شکلها و الگوهای مختلفی داشته باشند که با شناسایی این الگوها میتوانید حدس و گمانهای دقیقتری درباره حرکات بعدی بازار بزنید.
برای مثال، اگر بازار در یک روند نزولی قرار داشته باشد و بعد از تضعیف روند و کاهش حجم معاملات، یک کندل به شکل چکش (سایه بلند در پایین و بدنه کوچک در بالا) تشکیل شود، احتمال برگشت روند و شروع یک روند صعودی وجود دارد. البته الگوهای کندلی را نباید به تنهایی معیار قرار دهید، بلکه بهتر است از آنها برای تأیید سایر تحلیلها کمک بگیرید.
اندیکاتورهای پر کاربرد در تحلیل تکنیکال کریپتو
اندیکاتورها (Indicator) ابزارهایی هستند که با انجام محاسباتی روی اطلاعات قیمت و حجم معاملات، اطلاعات بیشتری را درباره روند بازار در اختیار شما قرار میدهند. در واقع پایه و اساس هر اندیکاتور، مجموعهای از محاسبات ریاضی و فرمولهایی است که اطلاعات بازار را به شکلی متفاوت و از زاویه جدیدی به شما نمایش میدهند. اندیکاتورها به شما کمک میکنند که درک بهتری از روند قیمت داشته باشید و برگشتهای احتمالی بازار را راحتتر پیشبینی کنید.
البته باید توجه داشته باشید که سیگنالهای دریافتی از اندیکاتورها همیشه دقیق و درست نیست و نباید صرفاً آنها را ملاک معاملات خود قرار دهید. سیگنالهای اندیکاتورها معمولاً با تأخیر صادر میشود و بیشتر میتوان از آنها برای گرفتن تأییدیه استفاده کرد.
مهمترین اندیکاتورهایی که در بازار کریپتو کاربرد دارند عبارتند از:
- میانگین متحرک (Moving Average یا MA): این اندیکاتور میانگینی از قیمتهای گذشته را محاسبه میکند و به نمایش میگذارد. با این اندیکاتور میتوانید روند کلی بازار را تشخیص دهید و از آن به عنوان سطح حمایت و مقاومت داینامیک استفاده کنید.
- شاخص قدرت نسبی (RSI): اندیکاتور RSI نوعی اسیلاتور یا نوساننما (Oscillator) است و بین دو محدوده ۰ و ۱۰۰ نوسان میکند. با این اندیکاتور میتوانید نواحی اشباع خرید و اشباع فروش را تشخیص دهید و برگشتهای احتمالی قیمت را پیشبینی کنید.
- مکدی (MACD): اندیکاتور مکدی برای تشخیص روند و مومنتوم (Momentum) بازار کاربرد دارد و با استفاده از اختلاف بین میانگین متحرکهای کوتاهمدت و بلندمدت، سیگنالهایی را درباره تغییر روند و نقاط ورود و خروج ارائه میکند.
- باندهای بولینگر (Bollinger Bands): اندیکاتور باندهای بولینگر یا بولینجر بندز از یک میانگین متحرک در وسط و دو نوار یا باند در بالا و پایین تشکیل شده است. دور و نزدیک شدن این خطوط میتواند میزان نوسانهای بازار را به نمایش بگذارد.
مقایسه تحلیل تکنیکال و فاندامنتال کریپتو
در بازار کریپتو نیز مثل بسیاری از بازارها امکان تحلیل فاندامنتال و بررسی ارزش ذاتی پروژهها و داراییهای مختلف وجود دارد. انتخاب بین تحلیل تکنیکال و فاندامنتال کریپتو به سبک معاملاتی و استراتژی شما بستگی دارد، اما میتوانید از ترکیب این دو روش نیز سود ببرید و تحلیلهای جامعتری داشته باشید. تحلیل فاندامنتال کریپتو معمولاً عوامل بنیادیتری مثل اهداف پروژه، نقشه راه، وایت پیپر پروژه، اعتبار تیم توسعهدهنده و مواردی از این دست تمرکز میکند و دید بلندمدتتری نسبت به تحلیل تکنیکال دارد.
مقایسه | تحلیل تکنیکال کریپتو | تحلیل فاندامنتال کریپتو |
تمرکز اصلی | بررسی رفتار قیمت و الگوهای آن در چارت | بررسی ارزش ذاتی پروژهها و عوامل بنیادی |
ابزارهای اصلی | نمودار کندل استیک، اندیکاتورها، حجم معاملات | وایتپیپر، تیم توسعهدهنده، سرمایهگذاران، جامعه کاربران |
استراتژی مناسب | نوسانگیری، معاملات کوتاهمدت، میانمدت و بلندمدت | سرمایهگذاری بلندمدت روی پروژههای ارزشمند |
عوامل تأثیرگذار | عرضه و تقاضا، نقدینگی، احساسات بازار | پیشرفت تکنولوژی، کاربردهای پروژه، همکاری با سایر پروژهها |
تایم فریم تحلیل | کوتاهمدت، میانمدت و بلندمدت | میانمدت تا بلندمدت |
شاخصهای مهم برای تحلیل تکنیکال کریپتو
تصویر هشت
در بازار کریپتو علاوه بر اینکه میتوانید هر ارز دیجیتال را به صورت مجزا تحلیل کنید، شاخصهایی وجود دارند که با انجام تحلیل تکنیکال روی آنها میتوانید اطلاعات بیشتری درباره روند کلی بازار به دست بیاورید. این شاخصها بر اساس ارزش بازار، دامیننس (Dominance) یا تسلط یک ارز بر بازار و روند کلی نقدینگی در بازار کار میکنند و با تحلیل آنها، یک دید جامع از وضعیت کل بازار و نقدینگی موجود در آن به دست میآورید.
مهمترین شاخصهای اختصاصی بازار کریپتو عبارتند از:
دامیننس بیت کوین (BTC.D)
شاخص دامیننس بیت کوین با نماد BTC.D نشان میدهد که سهم بیت کوین از کل ارزش بازار ارزهای دیجیتال چقدر است. هرچه دامیننس بالاتر باشد، سهم آلتکوینها کمتر میشود و به این معناست که سرمایه از آلتکوینها خارج و به سمت بیت کوین روانه شده است. در مقابل، وقتی دامیننس کاهش مییابد، یعنی سرمایههای بیشتری وارد آلتکوینها شده است و احتمال شروع آلت سیزن (Alt Season) نیز وجود دارد. این شاخص با اینکه صرفاً یک درصد است و قیمت خاصی را نشان نمیدهد، اما میتوان تحلیل تکنیکال را تا حد خوبی روی آن پیاده کرد و سطوح حمایت و مقاومت آن را تشخیص داد.
دامیننس تتر (USDT.D)
شاخص دامیننس تتر با نماد USDT.D سهم تتر از کل بازار کریپتو را نشان میدهد. تتر یک استیبل کوین (Stable Coin) است و وقتی مقدار آن در بازار زیاد میشود، یعنی سرمایهگذاران داراییهای خود را به تتر تبدیل کردهاند و منتظر فراهم شدن شرایط ورود مجدد به بازار هستند. وقتی دامیننس تتر کم میشود، یعنی سرمایهها مجدداً وارد بیت کوین و آلتکوینها شدهاند و پتانسیل رشد قیمت در آینده وجود دارد.
شاخص توتال (TOTAL)
شاخص توتال با نماد TOTAL ارزش کل بازار ارزهای دیجیتال را نمایش میدهد و در واقع شاخصی برای مشاهده مارکت کپ تمام ارزهای بازار است. این شاخص یک دید کلی از وضعیت رشد یا افول بازار کریپتو به نمایش میگذارد. افزایش این شاخص به معنای ورود سرمایههای جدید به کل ارزهای بازار و کاهش آن نشاندهنده افت بازار و خروج سرمایه است. با استفاده از این شاخص میتوانید روندهای بلندمدت بازار را تحلیل کنید و یک مقایسه جامع بین ارزش بازار کریپتو نسبت به سایر بازارهای مالی انجام دهید.
شاخص توتال ۲ (TOTAL2)
شاخص توتال ۲ با نماد TOTAL2 شاخصی برای نمایش ارزش کل ارزهای دیجیتال به جز بیت کوین است. در واقع با حذف بیت کوین از شاخص توتال، این شاخص به وجود آمده است و برای تریدرها و تحلیلگرانی کاربرد دارد که تمرکز خود را روی آلتکوینها قرار دادهاند. افزایش یا کاهش این شاخص نشاندهنده رشد یا تضعیف کلی آلتکوینهاست و با مقایسه آن نسبت به دامیننس بیت کوین، میتوانید تحلیل بهتری از وضعیت بازار آلتکوینها داشته باشید.
شاخص توتال ۳ (TOTAL3)
شاخص توتال ۳ با نماد TOTAL3 شبیه به شاخص توتال ۲ است، اما اتریوم را در نظر نمیگیرد. به عبارت دیگر، شاخص توتال ۳ وضعیت کل آلتکوینهای بازار به جز اتریوم را نمایش میدهد. با توجه به بالا بودن مارکت کپ اتریوم نسبت به سایر آلتکوینها، این شاخص برای افرادی ایجاد شده است که دوست دارند آلتکوینهای با مارکت کپ پایینتر را جدا از اتریوم تحلیل کنند. با استفاده از شاخص توتال ۳ و مقایسه آن با شاخص توتال میتوانید تا حدی متوجه شوید که آیا سرمایه ورودی به بازار صرفاً وارد بیت کوین و اتریوم شده یا بین تمام آلتکوینهای بازار پخش شده است.
دامیننس اتریوم (ETH.D)
شاخص دامیننس اتریوم با نماد ETH.D سهم اتریوم از کل بازار را به نمایش میگذارد. پیش از رشد آلتکوینها و قدرت گرفتن آنها در بازار کریپتو، اتریوم رقابت شدیدتری با بیت کوین داشت و تغییرات دامیننس آن نیز برای تریدرها ارزشمندتر بود. در حال حاضر، این شاخص بیشتر برای بررسی اکوسیستم اتریوم و آلتکوینهای مرتبط با آن کاربرد دارد و وقتی کاهش مییابد، یعنی سرمایه از این ارزها خارج و به سمت بیت کوین یا استیبل کوینها روانه شده است.
نکات کلیدی در تحلیل تکنیکال کریپتو
برای اینکه بیشترین بهره را از تحلیل تکنیکال ارزهای دیجیتال ببرید، به نکات زیر توجه داشته باشید:
- شناخت روند: یکی از اصول پایهای تحلیل تکنیکال این است که هیچگاه خلاف جهت روند ترید نکنید. ترید در جهت روند، شانس موفقیت شما را بالاتر میبرد و ریسک را کاهش میدهد.
- ترکیب ابزارها: برای اینکه تحلیل شما نتیجه دقیقتری داشته باشد، ابزارهایی مثل خطوط روند، سطوح حمایت و مقاومت و حجم معاملات را با هم استفاده کنید و سیگنال قویتری بگیرید.
- توجه به تایم فریم: صرفاً به یک تایم فریم متکی نباشید و چارت را در تایم فریمهای مختلف تحلیل کنید تا دید بهتری از وضعیت کوتاهمدت و بلندمدت بازار داشته باشید.
- تحلیل با مدیریت ریسک: حتی دقیقترین تحلیل تکنیکال هم بدون مدیریت سرمایه و مدیریت ریسک، بیارزش خواهد شد. علاوه بر تحلیل، توجه ویژهای به حجم معاملات و ریسک آنها داشته باشید.
- کنترل احساسات: هیچ تحلیلی ۱۰۰ درصد دقیق نیست و هیچ تریدری نمیتواند در تمامی تریدهای خود موفق باشد، بنابراین اگر تحلیل اشتباهی انجام دادید، برای جبران آن دست به معاملات احساسی نزنید. در عوض، با درس گرفتن از آن سعی کنید تحلیلهای بعدی خود را بهبود ببخشید.
جمعبندی
تحلیل تکنیکال کریپتو به شما کمک میکند که با دید بهتری درباره خرید یا فروش ارزهای دیجیتال تصمیم بگیرید و با ریسک کمتری در این بازار فعالیت کنید. اگر به جای ترید مستقیم ارزهای دیجیتال از یک پراپ فرم مثل سرمایه گذار برتر (SGB) سرمایه بگیرید و با آن ترید کنید، ریسک معاملات شما باز هم کمتر میشود و دیگر نگران از دست رفتن سرمایه شخصی خود نخواهید بود. ترید با سرمایه پراپ در کنار یک تحلیل دقیق از وضعیت بازار، به شما فرصت میدهد که با حداقل ریسک، بیشترین سود را از بازار ارزهای دیجیتال به دست بیاورید.
سؤالات متداول
-
آیا تحلیل تکنیکال برای تمام ارزهای دیجیتال قابل استفاده است؟
تحلیل تکنیکال برای ارزهایی که نقدینگی و حجم معاملات بالاتری دارند بهتر نتیجه میدهد. در پروژههای کوچک ممکن است به دلیل نوسانهای شدید و پامپ و دامپهای احتمالی، تحلیل تکنیکال چندان مؤثر نباشد.
-
بهترین تایم فریم تحلیل تکنیکال کریپتو کدام است؟
به استراتژی شما بستگی دارد، اما معمولاً توصیه میشود که تایم فریمهای مختلف را در کنار هم بررسی کنید. تایم فریمهای بالاتر معمولاً دید کلی و بلندمدتی ارائه میکنند و تایم فریمهای پایینتر برای دید کوتاهمدتتر و تشخیص نقاط بهینه ورود و خروج کاربرد دارند.
-
تفاوت تحلیل تکنیکال فارکس با کریپتو چیست؟
اصول تحلیل تکنیکال در تمام بازارها مشابه است، اما در بازار کریپتو به دلیل نوسانهای زیاد و پایین بودن نقدینگی در بعضی ارزها، احتمال دستکاری و پامپ و دامپ در پروژههای کوچک وجود دارد و شاید چارت چنین ارزهایی برای تحلیل تکنیکال مناسب نباشد.
-
آیا میتوان از تحلیل تکنیکال کریپتو به سود رسید؟
بسیاری از تریدرهای کریپتو فقط از تحلیل تکنیکال استفاده میکنند، اما آگاهی از عوامل بنیادی، اخبار مهم بازار و ترندها نیز میتواند در میزان موفقیت شما نقش مؤثری داشته باشد.